Referencje dla pracownika — wzór. Co to i jak napisać?

Referencje  to część rekrutacji, w której rekruterzy „sprawdzają” kandydatów. Najczęściej pracodawcy wystawiają je, żeby polecić swoich podwładnych na nowe stanowisko. Referencje można wpisać do CV, ale niektórzy rekruterzy wolą pozyskiwać je telefonicznie. 

Mimo że w polskich realiach sprawdzenie referencji od poprzednich pracodawców to rzadkość, zwłaszcza w przypadku niższych stanowisk, przekazanie ich pracodawcy pomoże Ci wypaść dobrze na tle innych kandydatów. Zaraz przekonasz się, dlaczego. Zobaczysz też wzór referencji do CV i dowiesz się, jak je dodać.

Referencje łatwo wpiszesz do CV w kreatorze LiveCareer. Wybierz jeden z atrakcyjnych szablonów CV — narzędzie podpowie Ci jak najlepiej przedstawić swoje mocne strony w dokumentach aplikacyjnych.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Zobacz też wzory CV dla różnych branż i zawodów.

1. Referencje - co to? 

Referencje są często używaną i powszechną metodą selekcji kandydatów do pracy, dzięki której rekruter może poznać ich charakter i styl pracy. Krótko mówiąc, referencje to opinia o pracowniku (np. pisemna), którą wystawia mu były pracodawca albo współpracownik. Im lepsze ktoś ma referencje w CV, tym ma większe szanse na zatrudnienie.

Zatem referencje dla pracownika to pochwała jego pracy i rodzaj polecenia. Zamieszcza się je w CV, podając numer telefonu lub adres e-mail osoby, która może dobrze wypowiedzieć się na temat kompetencji i umiejętności pracownika albo dołącza się je do curriculum vitae jako osobny dokument.

Ale czy referencje dla pracownika zawsze muszą pochodzić od pracodawcy? Choć rekomendacja od poprzedniego przełożonego będzie miała dla rekrutera największą wartość, to nadal możesz poprosić o referencje od innych osób. Brałeś udział w ważnym projekcie, który zakończył się sukcesem? Zapytaj kogoś z zespołu — być może zgodzi się potwierdzić, że świetnie się z Tobą pracuje i masz wartościową wiedzę. 

Referencji może też udzielić Ci osoba, z którą pracujesz na co dzień — współpracownik albo koleżanka lub kolega z działu. Najważniejsze, żeby był to ktoś, kto dobrze zna Cię od zawodowej strony i będzie umiał opisać lub opowiedzieć o Tobie, używając konkretów.

Proces sprawdzania Twoich referencji sprowadza się do tego, że rekruter kontaktuje się z wymienioną przez Ciebie w CV osobą i prosi ją o opinię na Twój temat. Są to tak zwane referencje ustne. Istnieją również referencje papierowe, o których piszemy niżej.

2. Jak napisać referencje? Przykład do CV i wzór

Właściwie nie ma reguł, które dotyczą dodawania sekcji z referencjami. Musisz pamiętać tylko o tym, by nie wysuwać jej na przód kosztem standardowych elementów CV. Choć referencje w CV mogą być pomocne, to nie są ważniejsze niż np. Twoje doświadczenie i umiejętności w CV.

Dlatego mała sekcja z referencjami powinna znaleźć się w dolnej części Twojego życiorysu zawodowego — po opisie w CV celu zawodowego, umiejętności, doświadczenia i edukacji. Zaraz po referencjach możesz dodać w CV sekcję z umiejętnościami językowymi, hobby oraz szkolenia. Referencje to dodatkowe informacje w CV, dlatego nie powinny przesłaniać obowiązkowych sekcji dokumentu.

Wpisując referencje do CV, nie umieszczaj tam zbyt wielu kontaktów. Rekruter nie potrzebuje książki telefonicznej z numerami wszystkich osób, z którymi pracowałeś. Aktualne referencje od współpracownika, bezpośredniego managera lub od samego szefa firmy całkowicie wystarczą, zwłaszcza że samo CV powinno zajmować maksymalnie 2 strony. Spójrz na przykład referencji w CV poniżej:

Referencje do CV — wzór

A teraz zobacz przykład pisemnych referencji dla pracownika:

Referencje — wzór

3. Dlaczego warto wpisać referencje dla pracownika do CV?

W Wielkiej Brytanii sprawdzanie referencji jest standardem. W Polsce to wciąż rzadkość. Ale kto pierwszy, ten lepszy i możesz być pewien, że rekruter doceni fakt, że zadbałeś o referencje. Potraktuje poważnie Twoją kandydaturę i zwróci na nią uwagę.

Wielu pracodawców pyta o referencje w czasie rozmowy kwalifikacyjnej. Tobie też może zdarzyć się taka sytuacja. Zamieszczając w CV referencje, pokazujesz rekruterowi, że nie masz nic do ukrycia i jesteś pewien swoich kompetencji. 

Jeśli chcesz mieć najlepsze CV i zdeklasować innych kandydatów, dodaj referencje od pracodawcy do CV i udowodnij, że masz asa w rękawie. Nie daj rekruterowi o nie prosić — niech skorzysta z referencji od razu, zanim udostępnią je Twoi rywale. Dlaczego to ważne?

Może zdarzyć się tak, że po wysłuchaniu dwóch czy nawet jednej pochlebnej opinii na Twój temat pracodawca nie będzie chciał szukać lepszych kandydatów. Wybierze Ciebie, bo uzna, że trafił na wiarygodnego i kompetentnego pracownika. 

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

4. Czy dodawać referencje do CV w formie oddzielnego pliku? 

Referencje dodane do CV w formie oddzielnego pliku to inaczej list polecający (po angielsku reference letter). Zawiera konkretne informacje o kandydacie, którego referencje dotyczą, a także podpis i dane kontaktowe autora. Referencje papierowe wysyła się jako załącznik w mailu z CV, w którym przesyłasz napisany przez siebie życiorys i list motywacyjny.

Obecnie właściwie odchodzi się od wystawiania referencji w formie pisemnej — zbyt wielu kandydatów tworzy treści samodzielnie, by można było ufać w ich prawdziwość. Pisemne referencje mają wartość tylko wtedy, gdy samodzielnie napisze je Twój rzeczywisty przełożony lub współpracownik — ale nie zawsze mogą mieć na to czas. 

Dlatego szybciej będzie, jeśli uzgodnisz z nimi, że dodajesz do CV referencje ustne wraz z ich danymi kontaktowymi. Wtedy dla rekrutera również wypadniesz dużo bardziej wiarygodnie.

5. Referencje od pracodawcy. Jakie pytania może zadać rekruter?

Pewnie zastanawiasz się, o czym będą rozmawiali rekruter i Twój były pracodawca lub inna osoba udzielająca Ci referencji? Oczywiście o Tobie i o tym, jakim jesteś pracownikiem. Pytania, które padną w ich rozmowie, będą dotyczyły: 

• Twoich osiągnięć zawodowych
• Twoich cech charakteru przydatnych na danym stanowisku
• zakresu obowiązków
• umiejętności twardych i miękkich (np. współpracy z innymi)
• stylu pracy.

Możliwe, że rekruter będzie również chciał wiedzieć, jak szybko uczysz się nowych rzeczy i na co ma zwrócić uwagę podczas Twojego onboardingu. Osoba, która udziela Ci referencji, powinna być dobrze przygotowana do takiej rozmowy, dlatego istotne jest, by podawać kontakty wyłącznie do pewnych współpracowników. 

6. O czym jeszcze musisz pamiętać, dodając sekcję referencje do CV?

Na koniec jeszcze coś ważnego. Nie wszystkie referencje są sobie równe. Pamiętaj, że najbardziej liczą się te od osób na wysokich stanowiskach, czyli przełożonych i prezesów. Sam widzisz, jak ważne jest, by w każdym miejscu pracy utrzymywać dobre relacje ze swoim szefem. 

I nie martw się — bez Twojej zgody rekruter nie zadzwoni do nikogo w sprawie referencji ze względu na przepisy RODO. Ale jeśli masz się czym pochwalić i wiesz, że są osoby, które wysoko sobie cenią współpracę z Tobą, nie wahaj się z Tego skorzystać. Dopilnuj jednak następujących kwestii, dodając referencje do CV:

1. Upewnij się, że osoba, której dane kontaktowe podajesz w CV, wyraziła na to zgodę.
2. Zapytaj osobę, która udziela Ci referencji, czy chce to zrobić telefonicznie, czy mailowo.
3. Nie wysyłaj referencji w formie zeskanowanych treści.
4. Zapomnij o referencjach w formie papierowej.
5. Nie umieszczaj w CV frazy Referencje dostępne na życzenie. Lepiej po prostu od razu podać dane osób kontaktowych. 

Pamiętaj o tym, że referencje ustne są cenniejsze niż te pisemne. To najważniejsza nauka, która powinna płynąć z lektury tego tekstu. Dodaj referencje do swojego nowoczesnego CV, a podniesiesz wartość swojej kandydatury. 

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

Jeśli nie wszystko jest dla Ciebie jasne w temacie referencji w CV, nasi eksperci służą swoją pomocą. Zachęcamy do zadawania pytań w komentarzach pod tym artykułem.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.