Jak zostać pilotem samolotu? Licencje i rekrutacja na pilota

Zawód pilota jest wymagający i dość specyficzny. Bo gdy już wystartujesz, musisz bezpiecznie wylądować — bez względu na wszystko. Ale jeśli marzysz, by zasiąść za sterami samolotu i dobrze na tym zarabiać — to ten artykuł jest dla Ciebie.

Za chwilę wyjaśnię Ci, jak zostać pilotem samolotu pasażerskiego (liniowego) i wojskowego. Podpowiem Ci m.in. ile kosztuje licencja pilota i jak ją zdobyć, jakie umiejętności i cechy będą Ci w tym zawodzie potrzebne oraz co zrobić, by pomyślnie przejść proces rekrutacji.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Jak zostać pilotem samolotu? Licencja pilota [+ koszty]

Mało która praca wymaga tak wielu przygotowań co zawód lotnika. Już samo zdobycie licencji pilota nie jest proste. Wymaga bowiem sporej inwestycji czasu i… pieniędzy — nawet od 150 tys. zł wzwyż.

Na szczęście przyjemność z latania, wysokie zarobki i prestiż, jakim cieszy się praca pilota, mogą Ci wynagrodzić te długie i żmudne przygotowania.

Zatem jak zostać pilotem krok po kroku?

Najpopularniejsza ścieżka kariery pilota (opisana m.in. w tym nagraniu) wiedzie przez stopniowe zdobywanie następujących uprawnień:

1. PPL(A) — Private Pilot License (Aircraft)

Jest to podstawowa licencja turystyczna. Umożliwia latanie samolotami jednosilnikowymi tłokowymi o maksymalnej masie startowej nieprzekraczającej 5,7 tony — ale bez pasażerów i tylko w dobrych warunkach atmosferycznych.

Koszt licencji PPL(A) to ok. 25–30 tys. zł. Żeby ją uzyskać, musisz mieć przynajmniej 17 lat, odbyć ponad 100-godzinne szkolenie teoretyczne i co najmniej 45 godzin lotów, a potem zdać egzaminy.

Odpowiednikiem licencji PPL(A) dla pilota śmigłowca (np. ratunkowego) jest PPL(H) — Private Pilot Aircraft (Helicopter).

2. NVFR — Night Vision Flight Rules

Po zdobyciu licencji pilota PPL(A) warto wyrobić NVFR, czyli tzw. „nockę”. To szkolenie obejmuje głównie zajęcia praktyczne i umożliwia latanie również w nocy, a jego koszt to ok. 4 tys. zł.

3. CPL(A) + MER(L) + IR(A) — Commercial Pilot License (Aircraft) + Multi-Engine Rating (License) + Instrument Rating (Aircraft)

Na tym etapie przygotowań do zostania pilotem warto już zacząć budować swój nalot — czyli wymaganą liczbę godzin spędzonych za sterami samolotu. Możesz to zrobić przed i po uzyskaniu licencji CPL(A), która umożliwi Ci zostanie pierwszym oficerem (czyli tzw. drugim pilotem).

Taka osoba ma prawo pilotować zawodowo nawet duże Boeingi i Airbusy na przemian z kapitanem. Może też zostać dowódcą samolotów o masie nieprzekraczającej 5,7 tony oraz zabierających na pokład do 9 pasażerów. 

W większości ośrodków szkoleniowych — równolegle z licencją pilota CPL(A) — można wyrobić też pakiet MER(L) + IR(A). Są to uprawnienia do pilotowania samolotów wielosilnikowych oraz latania przy ograniczonej widoczności. Łączny koszt wyrobienia CPL(A), MER(L) i IR(A) to ok. 60 tys. zł.

Chcesz zostać pilotem śmigłowca? Zamiast CPL(A) powinieneś wyrobić licencję CPL(H).

4. MCC + JOC — Multi-Crew Cooperation + Jet Orientation Course

W trakcie przygotowań do pracy pilota musisz jeszcze odbyć szkolenie do pracy w załodze wieloosobowej (MCC) oraz na silniki odrzutowe (JOC), w które wyposażona jest większość współczesnych samolotów. Łączny koszt zdobycia tych uprawnień to od 10 tys. zł wzwyż.

5. ATPL — Airline Transport Pilot License

ATPL to najwyższa licencja pilota w lotnictwie cywilnym. Umożliwi Ci sterowanie samolotami o masie powyżej 5,7 tony (również na stanowisku kapitana), które zabierają na pokład 10 lub więcej pasażerów.

W Polsce certyfikat ATPL wydaje się zgodnie z wymogami Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), a wszystkieegzaminy są przeprowadzane w języku angielskim. Część teoretyczna obejmuje 14 przedmiotów:

• ogólna wiedza o samolocie
• osiągi samolotu
• instrumenty pokładowe
• planowanie i monitorowanie lotu
• prawo lotnicze
• nawigacja ogólna
• radionawigacja
• meteorologia
• masa i wyważenie
• komunikacja VFR
• komunikacja IFR
• procedury operacyjne
• zasady lotu
• człowiek — jego możliwości i ograniczenia.

Żeby zostać pilotem samolotu pasażerskiego z licencją ATPL, należy zdać wszystkie egzaminy w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. Koszt samego kursu to ok. 6 tys. zł. 

Po uzyskaniu licencji CPL(A), uprawnień MEP(L), IR(A) i MCC oraz zdaniu części teoretycznej ATPL masz szansę zdobyć tzw. licencję liniową zamrożoną — ATPL(A) Frozen. Dzięki niej możesz zostać drugim pilotem w samolocie wielosilnikowym.

Pełną licencję ATPL — która uprawnia też do pełnienia funkcji dowódcy samolotu — można uzyskać dopiero wtedy, gdy posiada się 1500 godzin nalotu ogólnego (w tym 500 godzin na samolotach wielosilnikowych).

6. UPRT — Upset Prevention and Recovery Training

Obecnie wymaga się, by przed przeszkoleniem na dany typ samolotu kandydat na pilota ukończył tzw. UPRT — czyli szkolenie, po którym nabędzie on umiejętności zapobiegania i ratowania samolotów z niebezpiecznych manewrów. Koszt takiego kursu to ok. 8 tys. zł.

Jak widzisz — żeby zostać pilotem samolotu liniowego, czekają Cię naprawdę długie przygotowania.

Proces nauki może trwać w przybliżeniu od 2 do 4 lat, a nawet dłużej – w zależności od tego, czy przygotowania do pracy pilota przebiegają w trybie studiów połączonych z nauką pilotażu, czy w trybie nauki przy jednoczesnej pracy zawodowej, czy też ktoś zrezygnował z pracy i oddał się tylko lataniu. Poza czynnikami zawodowymi, finansowymi i osobistymi, które mogą ten czas przyspieszyć lub wydłużyć, kluczowa jest również wytrwałość. Rynek lotniczy jest z natury sinusoidalny i wymagania odnośnie nalotu niezbędnego, by dostać pracę i zacząć zarabiać, mogą się dość drastycznie zmieniać na przestrzeni lat. Dlatego trudno przewidzieć, czy kandydat na zawodowego lotnika będzie miał szansę na zdobycie pracy z minimalnym doświadczeniem, czy też będzie musiał budować więcej nalotu jako instruktor na małych samolotach albo po prostu wykupywać sobie komercyjnie pakiety godzin na samolocie dostępnym pod wynajem. Wiele sprowadza się po prostu do tego, na jakie czasy akurat się trafi.

Aby zdobyć uprawnienia i zostać pilotem cywilnym, możesz wybrać jedną z poniższych uczelni:

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza
• Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie.

Od kandydatów na kierunki studiów związane z lotnictwem zazwyczaj wymaga się rozszerzonej matury z języka obcego, geografii, informatyki, matematyki, fizyki, historii i wiedzy o społeczeństwie.

Żeby zostać pilotem samolotu, możesz też szkolić się prywatnie — profesjonalne kursy oferują linie lotnicze, szkoły prywatne i aerokluby, m.in.:

• Airways Aviation
• Bartolini Air
• Emirates Flight Training Academy
• GoldWings Flight Academy
• Lot Flight Academy
• Lufthansa Aviation Training
• Royalstar
• Smart Aviation
• Wizz Air Pilot Academy
• Ventum Air.

Jeżeli rozważasz karierę pilota, warto też wziąć pod uwagę, jak daleko od lotniska mieszkasz. O ile nie pochodzisz z dużego miasta z własnym portem lotniczym, to do kosztów licencji pilota musisz również doliczyć koszt przeprowadzki — linie lotnicze mogą Ci bowiem narzucić maksymalny czas dojazdu z miejsca zamieszkania do lotniska.

Znaczenia nie ma za to Twój wiek. Mimo że większość kandydatów na pilotów ma ok. 20 lat, to zdarzają się także osoby, które zaczynają latać na samolotach pasażerskich nawet po czterdziestce.

Jak zostać pilotem wojskowym?

Jeśli chcesz zostać pilotem wojskowym w Polsce, musisz ukończyć Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych w Dęblinie. Jednak już samo dostanie się na studia nie jest proste. Dlaczego? 

Od kandydatów na pilota wojskowego wymaga się m.in. doskonałej sprawności fizycznej, zdania rozszerzonej matury z matematyki, fizyki i angielskiego oraz badań lotniczo-lekarskich (prowadzonych przez Rejonowe Wojskowe Komisje Lekarskie i Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej).

Do WSOSP co roku aplikuje około 600-700 osób, natomiast liczba wolnych miejsc — określona przez Ministerstwo Obrony Narodowej — waha się od 35 do 50.

Zobacz też nasz poradnik: Jak zostać żołnierzem zawodowym w 2023 roku? Porady ekspertów.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

2. Jakie musisz mieć predyspozycje, żeby zostać pilotem samolotu?

Powiedzmy to sobie szczerze — nie każdy może zostać pilotem samolotu. Dlaczego?

Po pierwsze, kandydat na pilota musi wyróżniać się dobrym stanem zdrowia. Przeciwwskazaniem do pracy są m.in.: uzależnienia, poważne choroby oczu (brak widzenia przestrzennego, jaskra, poważne zaburzenia w widzeniu kolorów)oraz choroby przewlekłe, których objawy mogą się ujawnić niespodziewanie (choroby serca, cukrzyca, choroby psychiczne).

Problemu nie stanowią natomiast lekkie wady wzroku. Przepisy dopuszczają wadę od -8 do +5 dioptrii w przypadku latania turystycznego oraz od -6 do +5 dioptrii dla pilotów liniowych.

Dlatego jeśli chcesz zostać pilotem, musisz przejść liczne badania lekarskie — m.in. EKG, spirometrię, badania okulistyczne, laryngologiczne i neurologiczne, audiogram i tympanometrię (ocenę sprawności słuchu i odporności na zmiany ciśnienia). Największym restrykcjom podlegają oczywiście piloci wojskowi.

Po drugie — pilot powinien biegle władać językiem angielskim, ponieważ jest to oficjalny język w komunikacji i obsłudze lotniczej (np. z wieżami kontroli lotów i załogą międzynarodową). 

Dlatego od kandydatów wymaga się zdania testu z biegłości angielskiego lotniczego ICAO Aviation English, który obejmuje rozmowę wstępną, słuchanie (w różnych akcentach!) oraz mówienie. Jak się do tego przygotować?

Moim zdaniem każdy sposób rozwoju umiejętności językowych jest dobry – zarówno pod kątem rekrutacji na pilota, jak i codziennej pracy. Oczywiście, w lotnictwie mamy do czynienia z technicznym, wyspecjalizowanym słownictwem i uważam, że czytanie jakichkolwiek książek związanych z lotnictwem (choćby historycznych) pomoże to słownictwo wzbogacić. Jednak praca w lotnictwie wymaga nie tylko używania słownictwa proceduralnego, ale też sporo regularnych konwersacji – chociażby z personelem naziemnym na lotnisku. Dlatego nie można zapominać o treningu „nietechnicznym”. Inną kwestią są poziomy języka angielskiego ICAO, które wpisuje się do licencji po zdaniu właściwego egzaminu językowego. Na rynku można znaleźć wiele specjalistycznych kursów, które mają przygotować kandydata pod ten konkretny egzamin. A w jego trakcie sprawdza się nie tylko słownictwo techniczne i proceduralne, ale też umiejętność prowadzenia normalnej rozmowy.

I wreszcie po trzecie — pilot samolotu musi posiadać szczególne predyspozycje psychiczne.

Czasem spotykam się z opiniami, że nadmierna pewność siebie, a nawet arogancja są w zawodzie pilota wręcz wymagane. Zupełnie się z tym nie zgadzam. Takie cechy łatwo mogą doprowadzić do tworzenia barier w załodze i będą skutkowały brakiem synergii w przypadku jakiejś niestandardowej sytuacji. Niezbędną cechą nie jest też perfekcjonizm – bo może on skutkować zbyt długą i zbyt krytyczną analizą swoich decyzji i działań, podczas gdy za moment będzie trzeba się skupić nad rozwiązaniem kolejnego problemu. Moim zdaniem dwie najważniejsze cechy charakteru w tym zawodzie to pokora i daleko idący spokój.

Lotnictwo to ciągła nauka i trzeba mieć dystans do siebie i swoich umiejętności. Oczywiście, warto mieć na tyle dużą pewność siebie, by podejmować decyzje szybko i stanowczo, ale liczba sytuacji niestandardowych jest na tyle duża, że cały czas trzeba być czujnym i otwartym na naukę. Co do spokoju – ten zawód stwarza wiele okazji, żeby się gdzieś spieszyć. Jeśli ma się poczucie konieczności bezwzględnego dążenia do celu, bycia na czas i zadowalania wszystkich innych wokół, czasem lepiej jest wziąć głęboki oddech i zwolnić – żeby nic nam nie umknęło i żeby dany proces został przeprowadzony poprawnie.

A oto inne cechy charakteru i kompetencje miękkie niezbędne w pracy pilota:

• wysoka odporność na stres
• umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach
• spostrzegawczość
• orientacja przestrzenna
• umiejętność podejmowania decyzji
• wysoka inteligencja
• zdolność skupienia uwagi
• stabilność emocjonalna
• dobra pamięć wzrokowa i słuchowa
• sprawność fizyczna
• elastyczność i dyspozycyjność
• wysoka kultura osobista.

Marzysz o lataniu, ale nie spełniasz wymagań na pilota? Przeczytaj: Jak zostać stewardessą lub stewardem? Wymagania i rekrutacja.

3. Jak napisać CV i list motywacyjny, żeby zostać pilotem?

Jeżeli chcesz zostać pilotem, musisz pamiętać, że sito rekrutacyjne w liniach lotniczych jest dość szczelne — pracodawcy preferują doświadczonych fachowców z dużą liczbą wylatanych godzin.

Dlatego w swoim CV pilota powinieneś zawrzeć wszystkie następujące informacje:

• ukończone szkolenia i kursy oraz wymagane uprawnienia
• liczba godzin nalotu
• poziom znajomości języka angielskiego
• doświadczenie zawodowe (przede wszystkim związane z lotnictwem)
• umiejętności twarde i miękkie — również te opisane w ofercie pracy (o ile je posiadasz).

Jednak uwzględnij to, gdzie aktualnie szukasz pracy — np. CV skierowane do prywatnego przewoźnika będzie wyglądać inaczej niż CV do wojska. 

A jeśli chcesz pracować za granicą — zwróć uwagę na istotne różnice między państwami. Bo o ile w Polsce pracodawcy zwykle wymagają CV i listu motywacyjnego, to już w Niemczech standardem jest kilkustronicowa teczka aplikacyjna. Również nazwy i typ uprawnień mogą się różnić — np. w USA odpowiednikami licencji pilota CPL i ATPL są kolejno CPC (Commercial Pilot Certificate) i ATP (Airline Transport Pilot Certificate).

Ponadto jeśli aplikujesz do zagranicznego przewoźnika, swoje CV powinieneś napisać po angielsku — zwłaszcza jeśli oferta pracy również była napisana w tym języku.

Jeżeli wszyscy kandydaci na pilotów spełniają wymagania wstępne, rekruterzy będą zwracać uwagę na informacje dodatkowe w CV. Dlatego w pierwszej sekcji CV Podsumowanie i cele zawodowe (nazywanej też rubryką CV O mnie) — a także w liście motywacyjnym pilota — podkreśl to wszystko, co Cię wyróżnia. Mogą to być m.in.:

• duża liczba wylatanych godzin (większa od wymaganej)
• dodatkowe kursy i uprawnienia
• biegła znajomość drugiego języka obcego (np. właściwego dla kraju przewoźnika)
• dodatkowe umiejętności miękkie
• wyjątkowe predyspozycje fizyczne
• pełna dyspozycyjność (np. zamieszkanie w pobliżu lotniska).

Jednak nigdy nie kłam w CV. Rozmowa kwalifikacyjna na pilota to długi i skomplikowany proces, podczas którego pracodawca dokładnie sprawdzi Twoje kompetencje — m.in. znajomość angielskiego i umiejętność latania na symulatorze. Możesz również zostać poproszony o przejście badań psychologicznych.

Zadbaj też o bieżące aktualizowanie swojego CV (np. notowanie swojego nalotu) — to z pewnością Ci się przyda, gdy w przyszłości zamarzy Ci się zmiana pracy.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Chcesz zostać pilotem i masz więcej pytań? A może uczestniczyłeś już w naborze do linii lotniczych? Jestem ciekawa Twojej opinii — podziel się nią w komentarzu pod tym artykułem.