Co po urlopie macierzyńskim i rodzicielskim? Poradnik

Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim to duże wyzwanie. Z jednej strony czeka nas praca zawodowa, z drugiej — troska o dziecko i nowa domowa rutyna. Na szczęście polskie prawo daje rodzicom sporo narzędzi, które ułatwiają pogodzenie tych dwóch światów.

Dlatego w tym poradniku wyjaśnię Ci, jakie masz możliwości po urlopie macierzyńskim. Dowiesz się, jakie inne urlopy i świadczenia Ci przysługują oraz jak i kiedy wrócić do pracy.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Co po urlopie macierzyńskim? Urlopy i świadczenia

Zacznijmy od urlopów i świadczeń związanych z rodzicielstwem. Ich długość i zasady z nimi związane zmieniły się bowiem w 2023 roku w związku z wejściem unijnej dyrektywy work-life balance i nowelizacją Kodeksu pracy.

Po obowiązkowym urlopie macierzyńskim— który trwa od 20 do 37 tygodni (w zależności od liczby dzieci urodzonych w tym samym czasie) — przysługują Ci dodatkowe dni wolne:

• Urlop rodzicielski — możesz go wziąć na okres do 41 tygodni (na jedno dziecko) lub 43 tygodni (ciąża mnoga). Część urlopu (co najmniej 9 tygodni) jest jednak zarezerwowana dla drugiego rodzica. Ten urlop możesz podzielić na maksymalnie 5 części i wykorzystać do końca roku, w którym Twoje dziecko ukończy 6 lat. W przypadku urodzenia dziecka z niepełnosprawnością urlop rodzicielski wydłuża się do 65 tygodni (na jedno dziecko) lub 67 tygodni (ciąża mnoga). [Pobierz wniosek o urlop rodzicielski tutaj]
• Urlop ojcowski — tata może wziąć 2 tygodnie urlopu do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy. Nie ma znaczenia, czy mama dziecka przebywa na swoim urlopie w tym samym czasie. [Pobierz wniosek o urlop ojcowski tutaj]
• Urlop wychowawczy — trwa do 36 miesięcy i jest dzielony między rodziców. Można go wykorzystać do końca roku, w którym dziecko kończy 6 lat (lub 18 lat w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami). Niestety, ten urlop jest bezpłatny. [Pobierz wniosek o urlop wychowawczy tutaj]

A jakie świadczenia Ci przysługują, gdy skończy Ci się zasiłek macierzyński? Polskie prawo oferuje kilka możliwości:

• Zasiłek rodzinny — dodatkowe świadczenie dla rodzin, w których dochód na osobę nie przekracza 674 zł (lub 764 zł dla rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością). Jest wypłacane co miesiąc i wynosi 95 zł na dziecko do 5. roku życia, 124 zł na dziecko od 5 do 18. roku życia oraz 135 zł na dziecko od 18 do 24. roku życia. 
• Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Wynosi on 400 zł miesięcznie.
• Świadczenie wychowawcze „Rodzina 800 plus” — rodzice mogą otrzymywać dodatkowe 800 zł miesięcznie na każde dziecko do 12. roku życia (lub do 18. roku życia, jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności).
• Program „Aktywny Rodzic” — pomaga rodzicom w łączeniu pracy i opieki nad dziećmi, oferując szkolenia, doradztwo i wsparcie finansowe w opiece nad maluchem do 3. roku życia.
• Świadczenie „Dobry Start” — dodatkowe 300 zł rocznie na zakup podręczników i przyborów dla dzieci w wieku szkolnym.
• Karta Dużej Rodziny — umożliwia korzystanie z ulg i zniżek (w komunikacji publicznej, kulturze, rekreacji i usługach) dla rodzin z co najmniej trójką dzieci.

Dzięki tym uprawnieniom możesz płynnie poruszać się między pracą a domem, podreperować domowy budżet i zyskać więcej czasu na opiekę nad dzieckiem.

2. Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim — co musisz wiedzieć?

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego pracodawca powinien umożliwić Ci powrót na Twoje dotychczasowe stanowisko. Jeśli z jakiegoś powodu jest to niemożliwe — np. gdy stanowisko zostało zlikwidowane — powinnaś otrzymać równorzędną pozycję z takim samym wynagrodzeniem.

Inną opcją jest powrót do pracy i skorzystanie z elastycznych form zatrudnienia. Jeśli Twoje dziecko ma mniej niż 8 lat i pozwala na to charakter Twojej pracy, możesz złożyć do pracodawcy wniosek o:

• pracę całkowicie lub częściowo zdalną
• skrócony wymiar czasu pracy
• indywidualny rozkład czasu pracy.

Co istotne — pracodawca nie może wypowiedzieć Ci umowy o pracę jedynie w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego. Jedyną legalną możliwością pozbawienia Cię pracy w tym czasie byłoby zwolnienie dyscyplinarne albo ogłoszenie upadłości lub likwidacji firmy.

Niestety, będzie mógł rozwiązać z Tobą umowę na zasadach ogólnych już po tym, jak wrócisz do pracy po urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim — pod warunkiem, że zaistnieją ku temu przesłanki i nie będzie to nosić znamion dyskryminacji. W takim wypadku będziesz musiała znaleźć nową pracę.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

Kiedy zgłosić powrót do pracy po urlopie macierzyńskim?

Aby zwyczajnie kontynuować pracę po urlopie macierzyńskim, nie musisz tego formalnie zgłaszać — wystarczy, że stawisz się w wyznaczonym terminie. Jednak w dobrym tonie będzie wcześniejsze napisanie wiadomości do przełożonego lub działu HR.

Jednak jeżeli planujesz przedłużyć swój czas w domu o urlop rodzicielski lub wychowawczy albo wnioskować o pracę w niepełnym wymiarze godzin, inny harmonogram zajęć lub pracę zdalną, to co najmniej 21 dni wcześniej musisz złożyć do pracodawcy pisemny wniosek.

A jeśli zdecydujesz się zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka i wrócić do biura nieco wcześniej, powinnaś złożyć do pracodawcy pisemne podanie o powrót do pracy z co najmniej 7-dniowym wyprzedzeniem.

Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim a Karta nauczyciela

Nauczyciele mają te same prawa co inni pracownicy, ale ich powrót do pracy po urlopie macierzyńskim może wymagać dostosowania planu zajęć. Dyrektor szkoły powinien przywrócić Cię na stanowisko odpowiadające Twoim kwalifikacjom, a ewentualny wniosek o urlop lub elastyczną formę zatrudnienia rozpatrywać zgodnie z Kodeksem pracy. Karta Nauczyciela chroni Cię również przed bezpodstawnym zwolnieniem oraz nadgodzinami bez Twojej zgody. 

Co z macierzyńskim po ustaniu zatrudnienia?

Jeśli w czasie ciąży lub urlopu macierzyńskiego Twoja umowa o pracę wygasła (np. pracodawca ogłosił upadłość), nie tracisz prawa do zasiłku macierzyńskiego. ZUS będzie Ci go wypłacać aż do końca okresu, który obejmowałby Twój urlop macierzyński.

3. Wniosek o powrót do pracy po urlopie macierzyńskim

Jako młoda mama masz prawo skrócić swój urlop macierzyński i wrócić do pracy nieco wcześniej — ale nie wcześniej niż po 14 dniach od porodu i tylko w dwóch sytuacjach:

• jeśli pozostałą część urlopu wykorzysta pracujący ojciec dziecka
• jeśli pozostałą część urlopu wykorzysta ubezpieczony ojciec dziecka, który przerwał działalność zarobkową, aby się tym dzieckiem zaopiekować.

W każdym z tych przypadków musisz złożyć do pracodawcy pisemny wniosek najpóźniej 7 dni przed planowanym powrotem.

Poprawnie napisany wniosek o powrót do pracy po urlopie macierzyńskim powinien zawierać:

• miejscowość i datę złożenia wniosku
• Twoje imię i nazwisko
• dane firmy
• powód wcześniejszego powrotu do pracy
• dokładny termin powrotu
• Twój odręczny podpis
• listę załączników (opcjonalnie).

Ponadto musisz do niego dołączyć jeden z poniższych dokumentów:

• kopię wniosku ojca dziecka o udzielenie pozostałej części urlopu macierzyńskiego, jeśli z niego korzysta (jest to tzw. urlop tacierzyński)
• lub kopię oświadczenia ubezpieczonego ojca o przerwaniu działalności zarobkowej, aby sprawować opiekę nad dzieckiem przez okres odpowiadający temu, który pozostał Ci do końca ustawowego urlopu macierzyńskiego.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Łączenie rodzicielstwa i pracy zarobkowej nie jest proste. Dlatego mam nadzieję, że już wiesz, na jaką pomoc od państwa możesz liczyć i jak wrócić do pracy po urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim. Życzę Ci powodzenia!

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.