Umowa zlecenie 2023: na czym polega? [+ wzór, stawka]

Umowa zlecenie jest to umowa cywilnoprawna — uregulowana przez Kodeks cywilny, a nie przez Kodeks pracy. W ramach umowy zlecenia zleceniobiorca zobowiązuje się, że wykona określoną pracę, a zleceniodawca — że za tę pracę zapłaci.

W tym artykule wyjaśnię Ci, na czym dokładnie polega umowa zlecenia. Dowiesz się, ile wynosi minimalna stawka godzinowa na takiej umowie, jakie składki Cię obowiązują i czy taki kontrakt daje Ci prawo do emerytury. Dzięki temu przekonasz się, czy ten rodzaj umowy jest dla Ciebie odpowiedni.

Na początek zobacz wzór umowy zlecenie:

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

Umowa zlecenie — wzór

Powyższy wzór umowy zlecenia możesz pobrać i uzupełnić za darmo, klikając w ten link. Teraz wyjaśnię Ci, czym dokładnie jest praca na zleceniu.

1. Umowa zlecenie a umowa o pracę. Czym się różnią?

Umowę zlecenie zawiera się, by ktoś zrealizował dla nas konkretną usługę. Mogą to być zadania jednorazowe lub powtarzalne w czasie — np. regularne sprzątanie pomieszczeń, przetłumaczenie książki, naprawa urządzenia, poprowadzenie wykładu czy sezonowe zbieranie owoców.

W takim układzie zleceniobiorca — czyli świadczący usługę — jest zobowiązany do zachowania należytej staranności w wykonywaniu pracy. Może też przekazać całość lub część obowiązków osobie trzeciej (pod warunkiem, że jego zleceniodawca wyrazi na to zgodę).

Z kolei zleceniodawca musi zapłacić za tę usługę na warunkach określonych w umowie. W każdej chwili może też wypowiedzieć umowę zlecenia — o ile zwróci zleceniobiorcy poniesione koszty i/lub naprawi wyrzadzoną szkodę, jeśli zerwanie umowy nastąpiło bez wyraźnego powodu. Jednocześnie nie może wymagać, by osoba wykonująca zlecenie pracowała pod jego ścisłą kontrolą.

Niestety — w praktyce wielu pracodawców oferuje umowę zlecenia w sytuacji, gdyrodzaj i charakter wykonywanej pracy spełniają wszelkie znamiona stosunku pracy (a wówczas pracownik powinien otrzymać umowę o pracę). Nasze badanie o łamaniu praw pracowniczych z 2020 roku wykazało, że 29% Polakom przynajmniej raz zaoferowano w takiej sytuacji umowę cywilnoprawną. Na szczęście dane GUS wskazują, że liczba osób zatrudnionych na „śmieciówkach” od kilku lat systematycznie spada.

Dlaczego jest to istotne?

Ponieważ umowa zlecenie jest regulowana przez Kodeks cywilny i z zasady nie gwarantuje żadnych praw pracowniczych (chyba że strony postanowią inaczej i wpiszą do umowy wybrane przywileje). Na zleceniu nie przysługują Ci więc m.in.:

• płatny urlop wypoczynkowy
• płatne urlopy dla rodziców
• płatne zwolnienia lekarskie
• dobowe i tygodniowe normy czasu pracy
• dodatek za godziny nocne i nadliczbowe
• określone terminy wypowiedzenia umowy.

Okres przepracowany na takiej umowie nie wlicza się także do stażu pracy.

Dlatego pamiętaj, że jeśli pracujesz na zleceniu, podczas gdy przysługuje Ci umowa o pracę, możesz złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. Kodeks pracy stwierdza bowiem wyraźnie: 

Chodzi tutaj przede wszystkim o wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.

Przeczytaj też, co to jest umowa o dzieło.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Umowa zlecenie — stawka godzinowa w 2023 roku

O wynagrodzeniu za umowę zlecenie można przeczytać w art. 735 Kodeksu cywilnego:

Ponadto zleceniobiorca nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę, a samo honorarium podlega ochronie przed egzekucją. Wypłata musi też nastąpić w formie pieniężnej, a jeśli umowa zlecenie została zawarta na okres dłuższy niż miesiąc — to również w regularnych odstępach czasu (czyli co najmniej raz w miesiącu).

Minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenie 2023

Najniższa krajowa na umowie zlecenie od 1 lipca 2023 roku wynosi 23,50 zł brutto za godzinę pracy (w okresie od stycznia do końca czerwca było to 22,80 zł brutto za godzinę).

Z kolei od 1 stycznia 2024 roku minimalna stawka godzinowa wzrośnie do 27,70 zł brutto, a od 1 lipca 2024 — 28,10 zł brutto.

Co jednak istotne — minimalnej stawki godzinowej nie stosuje się do tych umów zlecenie, przy których o miejscu i czasie wykonywania pracy decyduje zleceniobiorca, a jego wynagrodzenie ma charakter wyłącznie prowizyjny.

Umowa zlecenie — kalkulator

Chcesz sprawdzić, ile pieniędzy otrzymasz „do ręki” na swojej umowie zlecenia? Możesz to łatwo obliczyć w internecie. Oto przykładowe kalkulatory wynagrodzeń, które Ci w tym pomogą:

• gofin.pl
• infor.pl
• wynagrodzenia.pl.

3. Umowa zlecenie a emerytura

No dobrze — a czy umowa zlecenie wlicza się do emerytury?

W dużym skrócie — tak. Okres pracy na podstawie umowy zlecenie wlicza się do okresów składkowych, które dają prawo do emerytury, jeśli z tego tytułu odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne. To oznacza, że nawet wtedy, gdy pracujesz na zleceniach, możesz przejść na emeryturę po osiągnięciu odpowiedniego wieku (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).

Jednak jak już pisałam wyżej — umowa zlecenie nie wlicza się do stażu pracy. On z kolei ma wpływ na ustalenie kapitału początkowego, czyli odtworzonej kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne przed 1 stycznia 1999 roku. Ta kwota wpływa zaś na wysokość świadczenia emerytalnego osób urodzonych po 1948 roku.

4. Umowa zlecenie — składki obowiązkowe do ZUS

Zleceniodawca ma obowiązek naliczania i odprowadzania składek do ZUS na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy — chyba że zleceniobiorca posiada inne tytuły do ubezpieczenia, a ich kwota jest równa lub wyższa od najniższej krajowej. W takim wypadku obowiązkowo opłaca się tylko składkę zdrowotną.

Od tej reguły jest jeszcze jeden wyjątek — jeśli zleceniobiorcą jest student do 26. roku życia, zleceniodawca nie ma obowiązku zgłaszać go do ZUS-u.

W pozostałych przypadkach musi on zgłosić zleceniobiorcę do składek ZUS w ciągu 7 dni od rozpoczęcia umowy zlecenie za pomocą formularza ZUS ZUA.

A co w sytuacji, gdy zleceniodawca zawiera umowę ze zleceniobiorcą, który równocześnie pracuje u niego na umowie o pracę? Wtedy zleceniobiorca jest traktowany na równi z pracownikiem, dlatego obowiązkowo podlega wszystkim ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym na umowie zlecenie.

Wysokość składek ZUS na umowie zlecenie

Oto procentowa wysokość składek na ubezpieczenia ZUS z tytułu umowy zlecenia:

• emerytalna — 19,52% podstawy wymiaru składek (po 9,76% od zleceniodawcy i zleceniobiorcy)
• rentowa — 8% podstawy wymiaru (6,5% od zleceniodawca i 1,5% od zleceniobiorcy)
• chorobowa — 2,45% podstawy (w całości opłaca ją zleceniobiorca)
• wypadkowa — od 0,67% do 3,86% w zależności od stopnia ryzyka (w całości opłaca ją zleceniodawca)
• zdrowotna — 9% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, pomniejszone o 13,71% (czyli składki finansowane przez zleceniobiorcę, wliczając w to składkę na ubezpieczenie chorobowe).

Szczegółowe informacje na temat obowiązku i dobrowolności odprowadzania konkretnych składek na umowie zlecenie w różnych sytuacjach znajdziesz na tej stronie.

Przeczytaj też nasz poradnik: Umowa B2B — co to?

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

A czy Ty pracowałeś na umowie zlecenie? Co sądzisz o takiej formie współpracy? Napisz swoją opinię w komentarzu.