Umowa zlecenie a umowa o pracę - jakie są różnice?

Wybór między umową zlecenie a umową o pracę to jedna z kluczowych decyzji dla pracownika i pracodawcy. Każda z tych umów ma bowiem swoje specyficzne cechy i są regulowane odrębnymi przepisami. Rodzaj umowy wpływa na prawa i obowiązki obu stron i sposób świadczenia pracy, a nawet na wysokość wynagrodzenia czy składek ZUS.

Chcesz wiedzieć, z czym wiąże się umowa o pracę, a jz czym umowa zlecenie? A może zastanawiasz się, które rozwiązanie obecnie jest dla Ciebie bardziej korzystne? W tym artykule spróbuję rozwiać Twoje wątpliwości.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

Te poradniki też mogą Cię zainteresować:

• Rodzaje umów o pracę
• Umowa B2B
• Umowa na zastępstwo
• Umowa o dzieło

1. Czym umowa o pracę różni się od umowy zlecenia?

Zacznijmy od tego, że Państwowa Inspekcja Pracy uwzględnia różne rodzaje umów, które dotyczą świadczenia usług między stronami: zatrudnienie pracownicze oraz zatrudnienie niepracownicze. Pierwsze z nich opiera się na przepisach prawa pracy. Drugie bazuje na prawie cywilnym.

Różnice między tymi formami zatrudnienia dotyczą m.in.:

• charakteru świadczonej pracy
• konieczności osobistego wykonywania pracy lub jej braku
• wynagrodzenia za pracę lub usługę
• ryzyka w zakresie wykonywania pracy
• obowiązkowych składek ZUS
• posiadania (lub nie) praw pracowniczych — np. do urlopu i określonych warunków pracy.

Dlaczego Ci o tym mówię?

Otóż umowa o pracę to forma zatrudnienia pracowniczego. To oznacza, że jej podstawą jest stosunek pracy, a regulacje, które jej dotyczą, znajdują się w Kodeksie pracy oraz wielu innych aktach prawnych. Stronami umowy o pracę są więc pracodawca i pracownik.

Pracownik zobowiązuje się wówczas do świadczenia określonej pracy na rzecz pracodawcy zgodnie z jego poleceniami oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. W zamian za to pracodawca wypłaca mu wynagrodzenie.

Z kolei umowa zlecenie to przykład zatrudnienia niepracowniczego. Reguluje ją Kodeks cywilny, a nie Kodeks pracy. Ten rodzaj umowy zawierają dwie strony: zleceniodawca i zleceniobiorca. Ten drugi zobowiązuje się do realizacji określonego zadania lub czynności na warunkach określonych w umowie. Nie dotyczą go prawa i obowiązki wynikające z Kodeksu pracy.

Umowa zlecenia — podobnie jak umowa o dzieło — często jest nazywana śmieciową. A to dlatego, że wielu pracodawców oferowało kandydatom umowę cywilnoprawną zamiast umowy o pracę, podczas gdy charakter i rodzaj wykonywanej pracy spełniał wszystkie warunki tego drugiego kontraktu. Badanie LiveCareer o łamaniu praw pracowniczych z 2020 roku wykazało, że w takiej sytuacji znalazło się aż 29% Polaków. Jednak dane GUS pokazują, że liczba osób nielegalnie zatrudnianych na „śmieciówkach” od kilku lat maleje.

Więcej różnic między umową zlecenie a umową o pracę poznasz w kolejnych rozdziałach tego artykułu.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

2. Umowa zlecenie a umowa o pracę — podstawowe różnice

W tabeli poniżej znajdują się najważniejsze różnice między umową o pracę a umową zlecenie.

Wniosek? Umowa o pracę oznacza większą stabilność zatrudnienia i szereg przywilejów. Natomiast umowa zlecenie daje Ci większą swobodę (w tym możliwość wykonywania usług dla różnych firm) i nieco wyższe zarobki „na rękę”.

3. Umowa o pracę a umowa zlecenie u innego pracodawcy — składki ZUS i zarobki

Polskie prawo dopuszcza możliwość jednoczesnej pracy na kilku umowach — o ile nie jest to zabronione np. umową o zakazie konkurencji. Pracownik zatrudniony na umowie o pracę może więc wykonywać zadania na umowach zlecenie, zawartych z tym samym lub innym pracodawcą.

Umowa o pracę i umowa zlecenie u innego pracodawcy a składki ZUS

Jeśli umowę o pracę oraz umowę zlecenie zawarłeś z innymi osobami, a UoP daje Ci co najmniej minimalne wynagrodzenie, to składki ZUS — czyli na ubezpieczenia społeczne — opłaca za Ciebie pracodawca, który zatrudnia Cię na podstawie umowy o pracę.

Z tytułu umowy zlecenie będziesz musiał dodatkowo opłacić jedynie składkę zdrowotną. Chyba że jesteś uczniem lub studentem do 26. roku życia — bo takie osoby są zwolnione z opłacania tej składki. Szczegółowe informacje znajdziesz pod tym linkiem.

Co ciekawe, w styczniu 2025 roku rząd wycofał się z pełnego oskładkowania umów zleceń, zapowiadanego w poprzednich miesiącach. W zamian politycy proponują wzmacnianie Państwowej Inspekcji Pracy i ulepszanie zasad naliczania stażu pracy.

Umowa o pracę na 1/2 etatu i umowa zlecenie a składki ZUS

Jeśli na umowie o pracę pracujesz na pół etatu za najniższą krajową i z tego powodu nie osiągasz miesięcznego minimalnego wynagrodzenia za pracę, to na umowie zlecenie musisz opłacać wszystkie składki ZUS: emerytalną, rentową, wypadkową i zdrowotną. Ale jeśli Twoja miesięczna pensja jest wyższa i wynosi co najmniej 4666 zł brutto — bez względu na Twój wymiar czasu pracy — to wystarczy, że na zleceniu odprowadzisz składkę zdrowotną.

Umowa zlecenie a umowa o pracę — zarobki

Zarobki „na rękę” z tytułu umowy zlecenia często są wyższe niż na umowie o pracę — a z pewnością pracodawca ponosi niższe koszty. Jednak wszystko zależy od tego, co zostało zapisane w umowie. Przepisy narzucają jedynie minimalną stawkę godzinową na umowie zlecenie — która w 2025 roku wynosi 30,50 zł brutto — oraz najniższą miesięczną pensję na umowie o pracę (obecnie 4666 zł brutto). 

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.