Praca w godzinach nocnych a Kodeks pracy. Jaki dodatek?

Czy kiedykolwiek pracowałeś na nocną zmianę? Jeśli tak, to wiesz, że praca w godzinach nocnych może wiązać się z wieloma wyzwaniami — m.in. zdrowotnymi. Dobra wiadomość jest taka, że praca w nocy oznacza również przywileje, które wynikają z ustaleń Kodeksu pracy.

Dlatego w tym artykule wyjaśnię Ci, co o pracy w godzinach nocnych mówią przepisy. Dowiesz się, na czym polega taki rodzaj zatrudnienia, jaki przysługuje Ci dodatek za pracę w nocy i co możesz zrobić, by w tej sytuacji zadbać o swoje samopoczucie.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

Te poradniki też mogą Cię zainteresować:

• Praca dla studenta 
• Praca dla niepełnosprawnych
• Praca na wakacje
• Praca online
• Praca w domu
• Praca za granicą
• Praca zdalna

1. Czym jest praca w godzinach nocnych? Definicja i zawody

Kodeks pracy stanowi, że pora nocna w pracy trwa między godziną 21.00 a 7.00. Jednocześnie pracodawca może określić na piśmie — w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub informacji o warunkach zatrudnienia — które godziny z tego zakresu uznaje w swojej firmie za nocne. Jeśli tego nie zrobi, przyjmuje się 10-godzinną porę wskazaną w przepisach.

Natomiast w przypadku pracowników młodocianych za porę nocną uważa się godziny między 22.00 a 6.00. A jeśli taka osoba ma mniej niż 16 lat — to między 20.00 a 6.00.

Pracownikiem nocnym nazywa się zaś osobę, która pracuje w nocy przez co najmniej 3 godziny każdej doby albo spędza przynajmniej 1/4 swojego czasu pracy w porze nocnej w danym okresie rozliczeniowym.

Oto przykładowe zawody, w których popularna jest praca na nocną zmianę:

• barman
• kierowca Ubera
• lekarz
• magazynier
• ochroniarz
• pielęgniarka
• policjant
• portier
• pracownik pomocy drogowej
• pracownik produkcji
• ratownik medyczny
• sprzedawca w sklepie całodobowym
• strażak PSP
• taksówkarz.

Kto nie może pracować w porze nocnej?

Praca w godzinach nocnych podlega kilku ograniczeniom. Przykład?

Jeśli wykonujesz prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym, nie możesz pracować w nocy dłużej niż 8 godzin. Rodzaje takich prac ustala pracodawca. Musi przy tym uwzględnić opinię związkowców (lub innych przedstawicieli pracowników), przepisy BHP i zdanie lekarza, który czuwa nad zdrowiem załogi.

Od tej reguły są jednak wyjątki. Bo dłuższą pracę w nocy mogą wykonywać osoby, które:

• zarządzają zakładem pracy w imieniu pracodawcy
• prowadzą akcję ratowniczą w celu ochrony ludzkiego życia lub zdrowia, usunięcia awarii albo ochrony mienia lub środowiska.

Pracy w godzinach nocnych nie mogą za to wykonywać kobiety w ciąży, osoby młodociane, rodzice dzieci do 8. roku życia (chyba że sami wyrażą na to zgodę) ani pracownicy z niepełnosprawnością (chyba że za zgodą lekarza lub opiekuna).

Praca w nocy z niedzieli na poniedziałek

Jeżeli pracownik przyszedł do pracy w nocy z niedzieli na poniedziałek (między godziną 21.00 a 6.00), należy to zakwalifikować jako pracę w niedzielę lub święto. Do celów rozliczeniowych stosuje się bowiem definicję z Kodeksu pracy — a według niej praca w niedzielę to praca wykonywana między godziną 6.00 w niedzielę a godziną 6.00 w poniedziałek.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

2. Praca w nocy a dodatek do wynagrodzenia

Dodatek za pracę w godzinach nocnych to 20% stawki godzinowej, obliczanej na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym. Tę kwestię reguluje art. 151 Kodeksu pracy:

Co istotne — dodatek nocny musi być ustalany dla każdego miesiąca oddzielnie. Na jego wysokość wpływają bowiem dwa czynniki: liczba godzin, które przepracowałeś w nocy oraz miesięczny wymiar czasu pracy dla pełnego etatu. Przykład?

Najniższa krajowa w 2025 roku wynosi 4666 zł brutto. W styczniu, marcu, kwietniu i grudniu tego roku wymiar czasu pracy wynosi 168 godzin. W tych miesiącach dodatek za pracę w godzinach nocnych wynosi 5,55 zł brutto (4666 zł : 168 × 20% = 5,55 zł) — czyli 4,79 zł netto za każdą godzinę pracy.

Jednocześnie w lutym, maju, czerwcu i sierpniu (160 godzin roboczych) ten sam dodatek wyniesie 5,83 zł brutto (5,03 zł netto). Natomiast w lipcu i październiku (184 godziny pracy) — już 5,07 zł brutto (czyli 4,38 zł „na rękę”).

Wniosek? Im wyższy wymiar czasu pracy, tym niższy dodatek za pracę w nocy w danym miesiącu kalendarzowym.

3. Praca w nocy a zdrowie. Jak o siebie zadbać na nocnej zmianie?

Powiedzmy to sobie wprost — regularna praca w godzinach nocnych jest szkodliwa dla zdrowia. Przede wszystkim dlatego, że zaburza naturalny rytm dobowy organizmu. W jaki sposób?

Naturalnym jest, że rano w ludzkim organizmie wydziela się kortyzol (hormon stresu i motywacji), a po zachodzie słońca — melatonina (hormon snu). Jeśli pracujesz w nocy i śpisz w ciągu dnia, Twoja gospodarka hormonalna ulega rozchwianiu, co może prowadzić do szeregu zaburzeń zdrowotnych.

Oto przykładowe konsekwencje pracy w godzinach nocnych:

• przewlekłe zmęczenie
• trudności z regeneracją i koncentracją
• zwiększone ryzyko bezsenności
• nadciśnienie
• choroby serca
• chroniczny stres
• otyłość i cukrzyca typu 2
• problemy trawienne (np. zgaga lub wrzody żołądka)
• depresja i stany lękowe
• niektóre nowotwory
• narastające poczucie izolacji społecznej.

Szczególnie szkodliwa może być praca w nocy po 50. roku życia, a nawet kilka lat wcześniej. Specjaliści ją odradzają, ponieważ w tym wieku znacznie spadają zdolności adaptacyjne organizmu.
A czy możesz zmniejszyć negatywny wpływ pracy nocnej na zdrowie? Tak — co najmniej na kilka sposobów.
Przede wszystkim zadbaj o regularny i wystarczająco długi sen w ciągu dnia. Na ten czas zaciemnij pokój i spróbuj wyeliminować potencjalne źródła hałasu. Pamiętaj, że optymalna długość snu — taka, która uruchamia procesy naprawcze w ciele — to co najmniej 8 i pół godziny na dobę.

W drugiej kolejności pij dużo wody i zdrowo się odżywiaj. W nocy unikaj ciężkostrawnych posiłków i śmieciowego jedzenia. Zadbaj, by Twoje potrawy były różnorodne — bogate w białko, błonnik, witaminy, minerały i zdrowe węglowodany — a w razie potrzeby sięgnij po sprawdzone (czyli dobrze przebadane) suplementy diety.

Obowiązkowo badaj stan swojego organizmu. Co jakiś czas mierz swoje ciśnienie krwi i wykonuj badania lekarskie — szczególnie morfologię i OB. Dzięki temu będziesz mieć swoje zdrowie pod kontrolą.

Poza tym regularnie ćwicz i spędzaj na świeżym powietrzu co najmniej godzinę w ciągu dnia — w ten sposób poprawisz swoją kondycję fizyczną i psychiczną. W nocy dodatkowo możesz ograniczyć ekspozycję na światło niebieskie, np. stosując specjalne okulary blokujące.

A jeśli mimo to Twoje zdrowie znacznie się pogorszy, rozważ przekwalifikowanie się i znalezienie nowej pracy — takiej, która nie wymaga pracy w godzinach nocnych.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.