Urlop okolicznościowy 2023 [śmierć, ślub, urodzenie dziecka]

Urlop okolicznościowy to dodatkowe dni wolne od pracy, które przysługują pracownikowi w związku z ważnymi wydarzeniami w życiu — takimi jak ślub, urodzenie dziecka czy śmierć bliskich. Taki urlop jest płatny i nie wlicza się do urlopu wypoczynkowego.

W tym artykule wyjaśnię Ci, komu i w jakim wymiarze przysługuje urlop okolicznościowy. Podpowiem Ci również, jak i kiedy złożyć wniosek o urlop okolicznościowy oraz czy pracodawca może Ci go odmówić.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Urlop okolicznościowy — komu przysługuje i na jakich zasadach?

Urlop okolicznościowy przysługuje wszystkim pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę lub na zasadzie powołania, mianowania i wyboru. Ten przywilej reguluje art. 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 15 maja 1996 r.:

Ponadto jeśli przysługują Ci 2 dni urlopu okolicznościowego, to nie musisz wykorzystywać ich jeden po drugim — pod warunkiem, że dobrze to uzasadnisz.

Warto też wiedzieć, że urlop okolicznościowy — w przeciwieństwie do innych urlopów regulowanych Kodeksem pracy (np. urlopu na żądanie) — nie wlicza się do urlopu wypoczynkowego w standardowym wymiarze 20 lub 26 dni roboczych. A to oznacza cztery rzeczy:

• pracodawca nie może odmówić Ci udzielenia urlopu okolicznościowego (ale też nie może go zainicjować — to Twoje zadanie)
• przysługujące Ci dni wolne możesz wykorzystać nawet wtedy, gdy nie masz już urlopu wypoczynkowego
• jeśli nie wykorzystasz urlopu okolicznościowego, to ten przepada
• za niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przysługuje Ci ekwiwalent pieniężny.

Jednak urlop okolicznościowy jest płatny, co oznacza, że w tym czasie należy Ci się normalne wynagrodzenie.

Co więcej, wymiar urlopu okolicznościowego nie zależy od etatu pracownika. Dlatego nie ma znaczenia, czy pracujesz na pół etatu, 3/4 czy też na cały etat — liczba przysługujących Ci dni wolnych od pracy się nie zmienia.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Urlop okolicznościowy — śmierć bliskiej osoby

Śmierć najbliższych to bardzo przykre wydarzenie i tak naprawdę trudno przewidzieć, kiedy znów będziesz w stanie wrócić do pracy. Niemniej przepisy przewidują tylko 2 dni urlopu w związku ze śmiercią i pogrzebem najbliższych, a więc:

• żony
• męża
• dziecka
• matki
• ojca
• macochy
• ojczyma.

Natomiast 1 dzień urlopu okolicznościowego przysługuje z powodu śmierci i pogrzebu:

• siostry
• brata
• babci
• dziadka
• teściowej
• teścia
• innej osoby, którą utrzymujesz lub którą bezpośrednio się opiekujesz.

To oznacza, że pracownik otrzyma zgodę na urlop okolicznościowy po śmierci babci, ale w przypadku śmierci babci męża lub dziadka żony — już nie. To samo dotyczy dalszych krewnych (szwagra, wujka, cioci, prababci itd.) — bez względu na to, jak zażyłe były Wasze relacje.

3. Urlop okolicznościowy — ślub

Przepisy dopuszczają też urlop okolicznościowy na ślub w wymiarze:

• 2 dni — jeśli to Ty sam zawierasz małżeństwo
• 1 dzień — na wypadek ślubu Twojego syna lub córki.

Jak widzisz — urlop okolicznościowy na ślub dziecka jest krótszy. Ponadto nie przysługują Ci dodatkowe dni wolne z okazji ślubu brata, siostry lub innych bliskich Ci osób. A jeśli z jakiegoś powodu nie dojdzie do zawarcia małżeństwa, to pracodawca zaliczy te dni do Twojego urlopu wypoczynkowego.

Co istotne, urlop okolicznościowy na ślub z tą samą osobą można wykorzystać tylko raz. Powinien to być ślub cywilny lub ślub w związku wyznaniowym — pod warunkiem, że odpowiedni urzędnik sporządzi wówczas akt małżeństwa. Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżeństwo jest bowiem definiowane jako akt zawarty:

• w obecności urzędnika stanu cywilnego
• przed przedstawicielem związku wyznaniowego z jednoczesną wolą zawarcia małżeństwa podlegającego polskiemu prawu (tak jak dzieje się to np. w przypadku ślubu konkordatowego).

Jeśli więc wykorzystałeś już dni wolne (albo tylko ich część) przy okazji ślubu cywilnego, a dopiero po jakimś czasie zdecydowałeś się na ślub kościelny, to w tym drugim przypadku nie będziesz mógł skorzystać z urlopu okolicznościowego.

4. Urlop okolicznościowy — urodzenie dziecka

Urlop okolicznościowy z okazji narodzin dziecka przysługuje obojgu rodzicom. Jednak w praktyce najczęściej korzystają z niego ojcowie (kobieta przebywa wtedy na urlopie macierzyńskim). Wynosi on 2 dni i jest niezależny od urlopu ojcowskiego. Dni wolnych nie musisz wykorzystywać łącznie — możesz to zrobić w dwóch zupełnie różnych terminach.

Co ciekawe, rodzice nie muszą brać urlopu w dniu narodzin dziecka albo tuż po nich. Musi być on jednak wykorzystany w celu związanym z tym wydarzeniem — np. żeby załatwić formalności w urzędzie, ubiegać się o becikowe albo zaopiekować się matką dziecka po porodzie.

Ponadto każdy rodzic ma prawo do 2 dni wolnego w roku w ramach opieki nad dzieckiem do 14. roku życia, o ile wcześniej zgłosi ten fakt w zakładzie pracy (nie jest to jednak urlop okolicznościowy, mimo że jest płatny). Od kwietnia 2023 roku przysługuje Ci też 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego.

5. Jak złożyć wniosek o urlop okolicznościowy?

Jeśli chcesz wziąć urlop okolicznościowy, musisz dopełnić następujących formalności:

1. Poinformować pracodawcę z wyprzedzeniem o chęci wzięcia urlopu.
2. Złożyć podanie lub wniosek o urlop okolicznościowy zgodnie ze standardami firmy.
3. Przedstawić pracodawcy dokument potwierdzający powód nieobecności w pracy (czyli odpis aktu zgonu, odpis aktu małżeństwa lub odpis skróconego aktu urodzenia dziecka).

Przepisy stanowią, że jeśli sytuacja jest nagła, np. gdy umrze ktoś Ci bliski, powinieneś poinformować o tym pracodawcę najpóźniej w drugim dniu nieobecności.

Pamiętaj, że prawo do urlopu okolicznościowego nie dotyczy innych dni wolnych od pracy, do których uprawniają Cię m.in.:

• wezwanie do sądu — w takiej sytuacji pracodawca musi udzielić Ci dnia wolnego, o ile przedstawisz mu pisemne wezwanie do sądu z adnotacją o terminie stawiennictwa (jest to urlop bezpłatny)
• wezwanie na policję w charakterze świadka — na taką okoliczność również możesz dostać wolne, jednak nie więcej niż 6 dni w danym roku kalendarzowym (jest to urlop bezpłatny)
• oddawanie krwi — w zamian dostaniesz od pracodawcy dodatkowy dzień wolny, za który otrzymasz wynagrodzenie (takie samo jak w przypadku urlopu wypoczynkowego).

Przeczytaj też nasze poradniki: Urlop dla poratowania zdrowia, Wniosek o urlop bezpłatny - wzór [+PDF], uzasadnienie i Wniosek o urlop ojcowski.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Masz dodatkowe pytania na temat urlopu okolicznościowego? Zadaj mi je w komentarzu — chętnie Ci pomogę!