Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych 2023: co to jest?

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych to inaczej środki finansowe, które pracodawca gromadzi na osobnym rachunku bankowym w celu zapewnienia wsparcia socjalnego uprawnionym do tego pracownikom. Jednak zasady działania funduszu nie są takie proste.

Dlatego w tym artykule wyjaśnię Ci przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Dowiesz się, kto ma obowiązek prowadzić ZFŚS i jak z niego skorzystać w 2023 roku. Wyjaśnię Ci również, na co dokładnie możesz przeznaczyć środki z funduszu socjalnego.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Jak działa zakładowy fundusz świadczeń socjalnych?

Wysokość i działanie funduszu socjalnego reguluje ustawa z dn. 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Zgodnie z tym dokumentem, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, który nalicza się w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych.

Co istotne, wysokość odpisu na jednego pracownika zmienia się co roku — wynosi bowiem 37,5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (tzw. średniej krajowej) w poprzednim roku lub w jego drugim półroczu. Najnowsze ustalenia dotyczą roku 2021:

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie za drugie półrocze 2018 roku wynosiło 4134,02 zł. A to oznacza, że odpis na jednego pracownika w 2021 roku wynosi 1550,26 zł (ustalenia na 2022 rok pojawią się po opublikowaniu przez GUS wysokości średniej krajowej za rok 2021).

Ale są wyjątki od tej reguły. Wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych zmienia się bowiem w przypadku pracowników:

• młodocianych (w pierwszym roku nauki 5%, w drugim 6%, a w trzecim 7% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej)
• wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze (50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej)
• posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (wysokość odpisu może być zwiększona o dodatkowe 6,25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej).

Nieco inne zasady dotyczą także tych przedsiębiorców, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy albo sprawują opiekę socjalną nad emerytami i rencistami (więcej informacji znajdziesz na tej stronie).

Jednak szczegółowe zasady działania zakładowego funduszu socjalnego każdy zakład pracy określa sam w specjalnym regulaminie.

Czy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest obowiązkowy?

Tak — ale tylko dla pracodawców jednostek budżetowych i samorządowych oraz pozostałych, którzy na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego:

• zatrudniają co najmniej 50 pracowników
• zatrudniają od 20 do 49 pracowników, o ile zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o utworzenie funduszu.

Za utworzenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych odpowiada pracodawca. Zaniechanie tego obowiązku — podobnie jak niewłaściwe gospodarowanie środkami z funduszu socjalnego — jest wykroczeniem i może skutkować karą grzywny.

Natomiast pozostali przedsiębiorcy, którzy zatrudniają mniej osób, nie mają takiego obowiązku. Mogą więc sami zadecydować, czy utworzyć ZFŚS albo wypłacać pracownikom dodatkowe świadczenia urlopowe.

Dlatego — mimo że pracodawca od każdego pracownika wpłaca na fundusz z góry określoną kwotę — to nie każdy zatrudniony otrzyma wsparcie o tej samej wysokości. Jednym słowem, w im lepszej sytuacji jesteś, tym mniejsze świadczenia Ci przysługują.

Ale nie martw się — jako pracownik nie ponosisz żadnych związanych z tym kosztów. Odpis na ZFŚS to po prostu dodatkowy koszt pracodawcy, który nie pomniejsza Twojego wynagrodzenia brutto.

3. Na co można przeznaczyć środki z funduszu socjalnego?

W ustawie o ZFŚS nie ma konkretnej listy rzeczy i aktywności, na które można przeznaczyć środki z funduszu socjalnego.

Jednak w praktyce te pieniądze najczęściej przeznacza się na:

• dofinansowanie wypoczynku pracownika (tzw. wczasy pod gruszą) lub jego dzieci
• zakup paczek żywnościowych dla rodzin pracowników oraz paczek z okazji świąt
• zapomogi dla pracowników dotkniętych przewlekłą chorobą lub poważnym zdarzeniem losowym
• zapomogi dla pracowników, którzy muszą zaopiekować się niepełnosprawnym dzieckiem, samotnie wychowują dzieci albo mają rodzinę wielodzietną
• dofinansowanie świadczeń o charakterze sportowo-rekreacyjnym lub kulturalno-oświatowym
• dofinansowanie lub tworzenie przyzakładowych żłobków, przedszkoli, klubów dziecięcych lub innych form wychowania przedszkolnego.

Środków z funduszu nie można natomiast przeznaczyć na:

• premie i nagrody pracowników
• szkolenia firmowe
• imprezy pracownicze
• stołówkę firmową
• dofinansowanie dojazdów do pracy
• prywatną opiekę medyczną
• zakup środków trwałych
• wynagrodzenia pracowników obsługujących fundusz socjalny.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Chcesz wiedzieć więcej o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych? Zadaj mi pytanie w komentarzu, a ja spróbuję Ci pomóc.