Od ilu lat można pracować? Wyjaśnienie przepisów

Chcesz dorobić do kieszonkowego, ale nie ukończyłeś 18. roku życia? Nic straconego — młodzież w Polsce może legalnie pracować i zarabiać. Jednak pod pewnymi warunkami.

Z tego artykułu dowiesz się, od ilu lat można pracować na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie i umowy o dzieło. Poznasz też najważniejsze przepisy dotyczące zawodów oraz warunków i czasu pracy dla nieletnich.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Od ilu lat można pracować na umowie o pracę?

Ogólnie rzecz biorąc, polskie prawo zezwala na zatrudnianie osób pomiędzy 15. a 18. rokiem życia (lub tych, które ukończą 15 lat w danym roku kalendarzowym). W art. 190. Kodeksu pracy są one nazywane młodocianymi i żeby pracować, muszą spełnić wszystkie poniższe warunki:

1. Ukończenie co najmniej 8-letniej szkoły podstawowej.

2. Przedstawienie zaświadczenia lekarskiego, które stwierdza, że dany rodzaj pracy nie zagraża ich zdrowiu.

3. Bycie zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego, jeśli nie posiada się kwalifikacji zawodowych lub do tzw. prac lekkich (które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego oraz nie utrudniają im wypełniania obowiązków szkolnych).

Prace wzbronione młodocianym zostały wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dn. 29 sierpnia 2016 roku. Należą do nich zajęcia związane m.in. z dużym wysiłkiem fizycznym, wymuszające stałą i niewygodną pozycję ciała, narażające na szkodliwe działanie czynników chemicznych albo zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu.

Chyba że młodociany ma powyżej 16 lat, a wykonywanie pracy wzbronionej jest niezbędne w celu odbycia przygotowania zawodowego — wtedy może on pracować, o ile firma zapewni mu szczególną ochronę zdrowia.

Jednak nastolatki najczęściej wykonują prace sezonowe (np. przy zbieraniu owoców), rozdają ulotki albo zatrudniają się w sklepach i restauracjach jako kelnerzy. Mogą również zostać aktorami, modelami czy sportowcami — o ile pracodawca spełni wszystkie warunki wymienione w przepisach.

Ponadto firma, która oferuje pracę dla nieletnich, musi zapewnić im odpowiednią opiekę i pomoc niezbędną w celu właściwego przystosowania ich do pracy oraz prowadzić ewidencję młodocianych pracowników.

Od ilu lat można pracować przez 8 godzin dziennie?

Przepisy o czasie pracy dla nieletnich różnią się od tych, który obowiązują dorosłych pracowników. W pełnym wymiarze czasu pracy — czyli przez 8 godzin na dobę — mogą pracować wyłącznie osoby mające 16 lat lub więcej.

Młodsi nie mogą pracować dłużej niż przez 6 godzin dziennie. A jeśli niepełnoletni nie pracują w ramach przygotowania zawodowego i chodzą do szkoły, nie mogą pracować dłużej niż przez 12 godzin tygodniowo.

Ponadto obowiązkowa przerwa w pracy osób młodocianych musi wynosić co najmniej 14 godzin na dobę oraz 48 godzin tygodniowo (w tym w niedziele). Nastolatkowie nie mogą też wyrabiać nadgodzin ani pracować w porze nocnej (od 22.00 do 6.00, a w przypadku osób młodszych niż 16 lat — od 20.00 do 6.00).

Należy jednak pamiętać, że powyższe przepisy Kodeksu pracy dotyczą osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę — np. w znanych sieciówkach (Żabce, McDonald’s, KFC, Biedronce, Starbucks itd.). Dlatego w kolejnej części artykułu wyjaśnię Ci, od ilu lat można pracować dorywczo.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Od ilu lat można pracować dorywczo?

W Polsce nie istnieją przepisy, które zezwalają na pracę od konkretnego wieku. Mogą to robić nawet 5- i 10-latki, co wcale nie jest rzadkim zjawiskiem — szczególnie w mediach.

Jednak osoby do 14. roku życia mogą pracować tylko na podstawie umów cywilnoprawnych — czyli umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Wówczas wymagana jest zgoda rodzica lub innego opiekuna prawnego oraz odpowiednie zezwolenie inspektora pracy. 

Natomiast w przypadku dzieci do 13. roku życia — np. do pracy w filmie, serialu, teatrze, reklamie lub przy dubbingu — taką umowę zawiera w ich imieniu przedstawiciel prawny (najczęściej rodzic lub opiekun).

Poza tym najmłodsi mogą pracować wyłącznie w placówkach prowadzących działalność kulturalną, reklamową, artystyczną lub sportową, a ich czas pracy nie może przekroczyć 6 godzin na dobę.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.