Ubezpieczenie zdrowotne ZUS i NFZ w 2023 [+ składki]

Za ubezpieczenie zdrowotne w Polsce odpowiada Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). To obowiązkowe jest finansowane ze składek ZUS i obejmuje różne świadczenia publicznej opieki zdrowotnej — m.in. wizytę u lekarza, refundację recept, zabiegi i pobyt w szpitalu.

W tym artykule wyjaśnię Ci, jak dokładnie działa ubezpieczenie zdrowotne ZUS w 2023 roku po wprowadzeniu Polskiego Ładu. Dowiesz się, kto podlega (a kto nie) ubezpieczeniu zdrowotnemu, jak sprawdzić, czy jesteś ubezpieczony, ile wynoszą składki i czy możesz wykupić prywatne ubezpieczenie zdrowotne zamiast NFZ.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. ZUS — ubezpieczenie zdrowotne. Na czym to polega?

Zacznijmy od tego, że w Polsce każdy obywatel składa się na publiczną opiekę zdrowotną.

Co miesiąc oddajemy określony procent zarobków do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który następnie przekazuje je do Narodowego Funduszu Zdrowia. Tak zasilone oddziały NFZ oferują ubezpieczonym leczenie, badania oraz pobyt w szpitalach na terenie całej Polski. 

Ubezpieczenie zdrowotne nie obejmuje jednak wypłaty zasiłków chorobowych i macierzyńskich — te są bowiem finansowane z ubezpieczenia chorobowego.

Obowiązek posiadania i opłacania w ZUS ubezpieczenia zdrowotnego dotyczy:

• pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
• zleceniobiorców (osób zatrudnionych na umowę zlecenie)
• osób prowadzących działalność gospodarczą
• dzieci
• uczniów
• studentów
• emerytów i rencistów
• zarejestrowanych bezrobotnych.

Składkę zdrowotną opłacają też pracodawcy, którzy w ten sposób finansują opiekę zdrowotną swoich pracowników.

Chyba że pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym przez okres dłuższy niż 30 dni — wtedy, zgodnie z art. 174 Kodeksu pracy, stosunek pracy ulega zawieszeniu, a pracownik traci w ZUS ubezpieczenie zdrowotne, społeczne i emerytalne.

Składek na ubezpieczenie zdrowotne nie odprowadza się również w przypadku umowy o dzieło. Osoba, która pracuje w ten sposób, musi więc opłacać je samodzielnie, jeśli chce korzystać z państwowej służby zdrowia.

Ubezpieczenie zdrowotne NFZ — jak sprawdzić?

A jak sprawdzić, czy masz ubezpieczenie zdrowotne w ZUS? 

To proste. Wystarczy, że zarejestrujesz się na PUE (Platformie Usług Elektronicznych) ZUS-u, a wszystkie potrzebne informacje znajdziesz w zakładce Dane o ubezpieczeniu zdrowotnym. Natomiast w zakładce Ubezpieczenia i płatnicy możesz sprawdzić, czy płatnik składek — np. Twój pracodawca — zgłosił Cię do ubezpieczenia zdrowotnego NFZ.

Z kolei lekarz, pielęgniarka lub recepcjonistka w przychodni prawdopodobnie zweryfikuje Twój status za pomocą strony e-WUŚ, czyli Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców.

Ubezpieczenie zdrowotne NFZ za granicą

Jeśli chcesz mieć dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej na terenie innych państw członkowskich Unii Europejskiej, musisz wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego EKUZ. To nic nie kosztuje — wystarczy, że wypełnisz wniosek EKUZ (inny dla turystów, a inny dla osób pracujących za granicą), a potem złożysz go w dowolnym oddziale NFZ.

Ale jeśli podróżujesz poza UE, będziesz miał wykupić prywatne ubezpieczenie turystyczne, dzięki któremu uzyskasz zwrot kosztów leczenia.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Ile kosztuje ubezpieczenie zdrowotne ZUS? Składka zdrowotna w 2023 roku

No dobrze — a ile kosztuje obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne ZUS?

Cena comiesięcznych składek zmienia się co roku. Do końca 2021 roku stanowiła 9% tzw. podstawy wymiaru, czyli kwoty nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Toteż w 2021 roku było to 381,81 zł miesięcznie, a w 2020 — 362,34 zł miesięcznie itd.

Jednak od 1 stycznia 2022 roku w związku z wejściem tzw. Polskiego Ładu zmieniło się obliczanie składek na ubezpieczenie zdrowotne ZUS. Od tej pory podstawę wymiaru składki określa się w zależności od tego, czy do przychodów z działalności gospodarczej stosuje się:

• podatek liniowy lub opodatkowanie według skali podatkowej (a im wyższy miesięczny dochód, tym wyższa składka)
• kartę podatkową
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Nie można więc jednoznacznie powiedzieć, ile kosztuje ubezpieczenie zdrowotne ZUS. Jednak na stronie zus.info.pl widnieje dokładne zestawienie wszystkich aktualnych składek. Np. według zasad ogólnych dla miesięcznego przychodu wynoszącego 3010 zł brutto składka na ubezpieczenie chorobowe wnosi 270,90 zł, ale już dla przychodów wynoszących 30 000 zł brutto — 2700 zł. Jeśli nie wiesz, jaką kwotę powinieneś zapłacić, skorzystaj z nowego kalkulatora składki zdrowotnej ZUS.

Co istotne, przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej albo w formie podatku liniowego lub ryczałtu stosują roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składki oblicza się co miesiąc według ustalonej podstawy wymiaru, ale pod koniec roku dodatkowo ustala się wysokość składki rocznej. Jeśli przekroczy ona sumę składek płaconych miesięcznie, ZUS zwróci Ci nadpłatę. Ale jeśli będzie mniejsza, to Ty będziesz musiał dopłacić.

Poza tym składki zdrowotnej nie można już odliczyć od podatku, dlatego jej finalne koszty prawdopodobnie będą większe niż do tej pory.

3. Ubezpieczenie zdrowotne ZUS dla niepracujących

Jeśli nie jesteś ubezpieczony, ale chcesz korzystać z publicznej opieki zdrowotnej, możesz wykupić dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne bez pracy. Ile to kosztuje?

Wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne ZUS zmienia się co kwartał i wynosi 9% wartości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Przykładowo, w trzecim kwartale 2021 roku wynosiła ona 519,77 zł, a w pierwszym kwartale 2022 roku — 559,89 zł.

Wysokość składek na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w tym i poprzednich kwartałach możesz sprawdzić na stronie gofin.pl.

Aby przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego ZUS dla niepracujących, powinieneś złożyć wniosek w placówce NFZ. Tam otrzymasz niezbędne druki oraz polecenie opłacania comiesięcznej składki.

Ponadto będziesz musiał ze sobą zabrać:

• dokument tożsamości (np. dowód osobisty, paszport)
• wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym NFZ
• dowód wygaśnięcia poprzedniego ubezpieczenia zdrowotnego (np. ostatnie świadectwo pracy lub dokument z urzędu pracy o utracie statusu bezrobotnego).

4. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne a NFZ i ZUS

Jak pewnie wiesz — korzystanie państwowej służby zdrowia często oznacza długie kolejki w oczekiwaniu do lekarza specjalisty lub na zabieg. Dlatego wiele osób decyduje się na wykupienie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Prywatne ubezpieczenie medyczne — w zależności od rodzaju polisy — zapewni Ci dostęp m.in. do:

• konsultacji z lekarzem specjalistą bez oczekiwania w kolejce
• badań i testów diagnostycznych
• domowej opieki pielęgniarskiej
• domowych, całodobowych wizyt lekarskich
• zabiegów i rehabilitacji
• opieki stomatologicznej
• szczepień
• infolinii medycznej (w tym konsultacji z lekarzami online).

Koszt takiego ubezpieczenia waha się od 40 do nawet 350 zł miesięcznie (np. za pakiet rodzinny). Z takich usług często korzystają chociażby pracownicy korporacji, bo prywatny pakiet medyczny to popularny benefit pracowniczy.

Warto jednak pamiętać, że leczenie w NFZ gwarantuje Ci dostęp do przychodni i szpitali na terenie całego kraju, czego nie można powiedzieć o prywatnych placówkach medycznych.

Poza tym nie możesz wybrać prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego zamiast NFZ — wykupienie dodatkowego pakietu nie zwolni Cię więc z obowiązku opłacania składek do ZUS na ubezpieczenie zdrowotne.

A w nagłych przypadkach — np. po wypadku, w stanach zagrożenia życia — każdy pacjent i tak trafi w końcu do państwowego szpitala.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

A Ty, z jakiej opieki zdrowotnej częściej korzystasz: państwowej czy prywatnej? A może masz dodatkowe pytania na temat ubezpieczenia zdrowotnego ZUS / NFZ? Napisz komentarz na forum pod tym artykułem.