Od ilu lat można pracować? Wyjaśnienie przepisów

Chcesz dorobić do kieszonkowego, ale nie ukończyłeś 18. roku życia? Nic straconego — młodzież w Polsce może legalnie pracować i zarabiać. Jednak pod pewnymi warunkami.

Z tego artykułu dowiesz się, od ilu lat można pracować na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie i umowy o dzieło. Poznasz też najważniejsze przepisy dotyczące zawodów oraz warunków i czasu pracy dla nieletnich.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Od ilu lat można pracować na umowie o pracę?

Ogólnie rzecz biorąc, polskie prawo zezwala na zatrudnianie osób pomiędzy 15. a 18. rokiem życia (lub tych, które ukończą 15 lat w danym roku kalendarzowym). W art. 190. Kodeksu pracy są one nazywane młodocianymi i żeby pracować, muszą spełnić wszystkie poniższe warunki:

1. Ukończenie co najmniej 8-letniej szkoły podstawowej.

2. Przedstawienie zaświadczenia lekarskiego, które stwierdza, że dany rodzaj pracy nie zagraża ich zdrowiu.

3. Bycie zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego, jeśli nie posiada się kwalifikacji zawodowych lub do tzw. prac lekkich (które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego oraz nie utrudniają im wypełniania obowiązków szkolnych).

Prace wzbronione młodocianym zostały wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dn. 29 sierpnia 2016 roku. Należą do nich zajęcia związane m.in. z dużym wysiłkiem fizycznym, wymuszające stałą i niewygodną pozycję ciała, narażające na szkodliwe działanie czynników chemicznych albo zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu.

Chyba że młodociany ma powyżej 16 lat, a wykonywanie pracy wzbronionej jest niezbędne w celu odbycia przygotowania zawodowego — wtedy może on pracować, o ile firma zapewni mu szczególną ochronę zdrowia.

Jednak nastolatki najczęściej wykonują prace sezonowe (np. przy zbieraniu owoców), rozdają ulotki albo zatrudniają się w sklepach i restauracjach jako kelnerzy. Mogą również zostać aktorami, modelami czy sportowcami — o ile pracodawca spełni wszystkie warunki wymienione w przepisach.

Ponadto firma, która oferuje pracę dla nieletnich, musi zapewnić im odpowiednią opiekę i pomoc niezbędną w celu właściwego przystosowania ich do pracy oraz prowadzić ewidencję młodocianych pracowników.

Od ilu lat można pracować przez 8 godzin dziennie?

Przepisy o czasie pracy dla nieletnich różnią się od tych, który obowiązują dorosłych pracowników. W pełnym wymiarze czasu pracy — czyli przez 8 godzin na dobę — mogą pracować wyłącznie osoby mające 16 lat lub więcej.

Młodsi nie mogą pracować dłużej niż przez 6 godzin dziennie. A jeśli niepełnoletni nie pracują w ramach przygotowania zawodowego i chodzą do szkoły, nie mogą pracować dłużej niż przez 12 godzin tygodniowo.

Ponadto obowiązkowa przerwa w pracy osób młodocianych musi wynosić co najmniej 14 godzin na dobę oraz 48 godzin tygodniowo (w tym w niedziele). Nastolatkowie nie mogą też wyrabiać nadgodzin ani pracować w porze nocnej (od 22.00 do 6.00, a w przypadku osób młodszych niż 16 lat — od 20.00 do 6.00).

Należy jednak pamiętać, że powyższe przepisy Kodeksu pracy dotyczą osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę — np. w znanych sieciówkach (Żabce, McDonald’s, KFC, Biedronce, Starbucks itd.). Dlatego w kolejnej części artykułu wyjaśnię Ci, od ilu lat można pracować dorywczo.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Od ilu lat można pracować dorywczo?

W Polsce nie istnieją przepisy, które zezwalają na pracę od konkretnego wieku. Mogą to robić nawet 5- i 10-latki, co wcale nie jest rzadkim zjawiskiem — szczególnie w mediach.

Jednak osoby do 14. roku życia mogą pracować tylko na podstawie umów cywilnoprawnych — czyli umowy zlecenie lub umowy o dzieło. Wówczas wymagana jest zgoda rodzica lub innego opiekuna prawnego oraz odpowiednie zezwolenie inspektora pracy. 

Natomiast w przypadku dzieci do 13. roku życia — np. do pracy w filmie, serialu, teatrze, reklamie lub przy dubbingu — taką umowę zawiera w ich imieniu przedstawiciel prawny (najczęściej rodzic lub opiekun).

Poza tym najmłodsi mogą pracować wyłącznie w placówkach prowadzących działalność kulturalną, reklamową, artystyczną lub sportową, a ich czas pracy nie może przekroczyć 6 godzin na dobę.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

A Ty w jakim wieku zacząłeś rozwijać się zawodowo? Co myślisz o przepisach regulujących, od ilu lat można pracować w Polsce? Podziel się opinią w komentarzu.