Jak zostać maszynistą pociągu w Polsce? Porady ekspertów

Maszynista ma bardzo odpowiedzialną pracę. W końcu to od jego umiejętności, wyszkolenia i decyzji w dużej mierze zależy bezpieczeństwo ruchu kolejowego oraz tysięcy przewożonych pasażerów dziennie. Dlatego droga do zawodu maszynisty potrafi być długa niczym trasa kolejowa z Przemyśla do Świnoujścia.

Nie wiesz, jak dotrzeć do celu? Nie martw się — trafiłeś w dobre miejsce. 

Z tego artykułu dowiesz się, jak zostać maszynistą pociągu lub metra. Przedstawię Ci podstawowe wymagania do pracy maszynisty i podpowiem, jakie musisz mieć predyspozycje, by zostać zatrudnionym w tym zawodzie. Na koniec wyjaśnię Ci, jak skutecznie aplikować do pracy na kolei.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Jak zostać maszynistą pociągu krok po kroku?

W Polsce brakuje maszynistów. I choć dawniej często był to zawód przekazywany z pokolenia na pokolenie, to dziś potrzeby kolei są znacznie większe — bo w najbliższych latach spora część osób prowadzących pociągi osiągnie wiek emerytalny. Z analiz Urzędu Transportu Kolejowego wynika, że do 2031 roku polskie koleje muszą zatrudnić co najmniej 16 700 maszynistów.

A to oznacza, że właśnie teraz jest idealny czas, by zostać maszynistą. Jak to zrobić?

Zawód maszynisty reguluje m.in. ustawa z dn. 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. Zgodnie z art. 22. o licencję maszynisty może starać się osoba, która:

• ukończyła 18 lat
• nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo
• spełnia określone wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne
• ma co najmniej wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe
• odbyła szkolenie na licencję maszynisty
• zdała egzamin na licencję maszynisty nie później niż w terminie 24 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia.

Jak widzisz — żeby zostać maszynistą, nie musisz mieć wykształcenia wyższego ani tym bardziej ukończyć konkretnego kierunku studiów. Mimo to Twoje wykształcenie będzie dla rekrutera istotne — koleje państwowe najchętniej zatrudniają osoby, które kształciły się na kierunkach technicznych, choć nie jest to oficjalny wymóg.

Zwracamy uwagę na wykształcenie – musi być co najmniej średnie, to nasze wewnętrzne regulacje. Preferujemy szkoły techniczne, bardzo dobrze widziani są absolwenci tych, które mają profil kolejowy. Poszukujemy osób o umysłach ścisłych, które mają wysoką zdolność koncentracji i odporności na stres. Kandydaci muszą wypełnić specjalny formularz rekrutacyjny. W miejscu umiejętności dobrze jest wskazać uprawnienia, jakie się posiada lub posiadało w przeszłości, a są związane z umiejętnościami technicznymi, w tym z koleją.

Jednak pierwszym i najtrudniejszym warunkiem zostania maszynistą lokomotywy jest przejście badań lekarskich i badań psychologicznych. To właśnie na tym etapie odpada większość kandydatów. I nic w tym dziwnego, bo wymagania zdrowotne na maszynistę przypominają te, jakie trzeba spełnić, by zostać pilotem samolotu. Dlaczego?

Maszynista musi mieć I kategorię słuchu i wzroku (co najmniej 0,8 bez korekty w każdym oku) oraz bardzo dobry stan zdrowia. Przeciwwskazaniami do pracy są m.in. uzależnienia i choroby przewlekłe (w tym cukrzyca i choroby serca).

Zdałeś wszystkie testy? Świetnie — teraz nadeszła kolej na naukę zagadnień związanych z pracą maszynisty.

Pierwszym etapem kształcenia jest szkolenie zakończone pozytywnym egzaminem na licencję maszynisty (regulowaną przez rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dn. 10 lutego 2014 r. w sprawie licencji maszynisty). Wydaje ją Urząd Transportu Kolejowego.

Co ciekawe — ze szkolenia poprzedzającego wydanie licencji zwolnione są osoby, które:

• posiadają dokument (np. dyplom) potwierdzający kwalifikacje zawodowe z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego i sygnalizacji kolejowej
• ukończyły studia wyższe na kierunkach, których program kształcenia obejmuje zagadnienia z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego i sygnalizacji kolejowej.

A teraz uwaga — żeby zostać maszynistą, już na tym etapie musisz zatrudnić się u konkretnego przewoźnika. To właśnie u niego nauczysz się warsztatu, odbywając ponad roczny kurs na świadectwo maszynisty.

Potem czeka Cię jeszcze stosowny egzamin. Żeby go zaliczyć, musisz otrzymać 100% punktów z bloku dotyczącego sygnalizacji i co najmniej 75% punktów z pozostałych bloków (w tym przynajmniej połowę możliwych do zdobycia punktów z każdego obszaru). Świadectwo maszynisty otrzymasz od przewoźnika lub zarządcy infrastruktury. 

Kursy na licencje maszynistów to krótkie, około 3-miesięczne szkolenia teoretyczne. Kandydaci mogą zrealizować je samodzielnie, często są one także częścią kształcenia w technikach o profilach kolejowych. Natomiast kursy na świadectwo maszynisty trwają około 18 miesięcy. PKP Intercity nawiązuje też liczne współprace z ośrodkami szkoleniowymi, które organizują kursy na licencję maszynisty, a osoby, które zdadzą egzamin, zatrudnia na stanowisku maszynisty stażysty.

Dopiero planujesz pójście do szkoły średniej, kolejowej lub zawodowej w celu zostania maszynistą? Weź pod uwagę, że od 2023 roku zasady egzaminowania maszynistów ulegną zmianie — np. egzaminy na licencję i świadectwo maszynisty będą organizowane przez UTK w Warszawie, a nie u przewoźników.

Jak zostać maszynistą metra?

Żeby zostać maszynistą metra, musisz mieć wykształcenie średnie techniczne i świetny stan zdrowia (w tym I kategorię wzroku i słuchu). Ponadto powinieneś mieszkać w Warszawie lub okolicach oraz nie być pozbawionym prawa do prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Spełniasz powyższe warunki? To znaczy, że możesz już aplikować do pracy w warszawskim Zarządzie Transportu Miejskiego jako maszynista. A jeśli przejdziesz wstępną selekcję, zostaniesz skierowany na 8-miesięczne szkolenie teoretyczne i praktyczne. Potem musisz już tylko zdać egzaminy, żeby oficjalnie zostać maszynistą metra.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Jakie musisz mieć predyspozycje, żeby zostać maszynistą?

Maszynista to nie jest zawód dla każdego. Dlaczego?

Poza wysokimi wymaganiami dotyczącymi stanu zdrowia, praca maszynisty wymaga też sporej wiedzy, opanowania i pełnego skupienia — w trakcie jazdy można bowiem natknąć się zarówno na powalone drzewo, jak i na uszkodzone hamulce czy… samochody na torach — wielu kierowców ignoruje znaki ostrzegawcze. A warto pamiętać, że droga hamowania pociągu wynosi około kilometr!

Maszynista musi też być gotów do poświęceń — a to ze względu na długie trasy, możliwe opóźnienia i nieregularny tryb pracy.

Podejmując się pracy maszynistki, byłam świadoma wielu aspektów dotyczących tego zawodu. Pracy w zmiennych godzinach czy w święta, odpowiedzialności, jaka na mnie spoczywa, ale też wielu stresujących sytuacji. Pierwsze chwile w tym zawodzie na pewno wiążą się z ogromem informacji, które trzeba przyswoić — m.in. z zakresu przepisów kolejowych albo budowy i zasad działania pojazdów, którymi jeździmy. Z czasem część z nich wchodzi w nawyk, ale część trzeba sobie regularnie odświeżać. Reszty trzeba uczyć się od nowa, ponieważ przepisy kolejowe cały czas się zmieniają, pojawia się również nowy tabor. Dlatego w tym zawodzie bardzo ważna jest łatwość przyswajania i zapamiętywania informacji. Ale najbardziej zaskoczyły mnie emocje, jakie budzę jako maszynistka. Wciąż nie jest to popularny zawód wśród kobiet.

A jak wygląda codzienność w tym zawodzie?

Dlatego żeby zostać maszynistą, trzeba posiadać konkretne cechy charakteru i kompetencje miękkie. Oto najważniejsze z nich:

• wysoka odporność na stres
• cierpliwość i opanowanie
• zdolność koncentracji
• podzielność uwagi
• świetny refleks
• zdolność szybkiego podejmowania trafnych decyzji
• umiejętność pracy samodzielnej i zespołowej
• gotowość do pracy zmianowej i w święta
• zmysł techniczny
• samodyscyplina
• odpowiedzialność
• punktualność 
• wysoka kultura osobista.

Jednak maszyniści zgodnie przyznają, że ten zawód sprawia też sporo satysfakcji — szczególnie jeśli lubisz podróżować i nie boisz się drobnych napraw po drodze.

3. Praca maszynisty pociągu — jak ją zdobyć?

Jak już wspomniałam — żeby zostać maszynistą pociągu, to już po zdobyciu licencji musisz zatrudnić się u konkretnego przewoźnika. Bo to właśnie on umożliwi Ci odbycie szkolenia na świadectwo maszynisty. Jak to zrobić?

Przede wszystkim śledź na bieżąco strony z ofertami pracy dla przyszłych maszynistów — m.in. na oficjalnych stronach PKP (PKP Intercity, PKP Cargo i PKP LHS), POLREGIO, Kolei Mazowieckich, Kolei Dolnośląskich i innych.

Następnie, w zależności od przewoźnika, musisz napisać CV i list motywacyjny na maszynistę i/lub wypełnić formularz rekrutacyjny. W dokumentach warto podkreślić swoje predyspozycje psychiczne i fizyczne oraz umiejętności techniczne i dotychczasowe uprawnienia (szczególnie jeśli jesteś po liceum ogólnokształcącym i nie masz wykształcenia kierunkowego).

W tym celu możesz pochwalić się m.in. wysokim wynikiem egzaminu na licencję maszynisty, świetnymi ocenami z przedmiotów ścisłych albo doświadczeniem i osiągnięciami w pracy, która wymagała od Ciebie zdolności technicznych. 

Polskie Koleje Państwowe radzą, żeby przygotowania do zawodu maszynisty rozpocząć odpowiednio wcześnie, np. już na etapie wyboru szkoły ponadpodstawowej. I rzeczywiście — z wiekiem coraz trudniej będzie Ci przejść wstępne badania lekarskie, jednak nie jest to regułą. Bo są też maszyniści, którzy zaczynali swoją karierę po trzydziestce.

Pełnoprawnym maszynistą zostaniesz po otrzymaniu świadectwa. W tym dokumencie będą wskazane Twoje uprawnienia w zakresie znajomości konkretnego taboru i infrastruktury. Jeśli w przyszłości będziesz chciał je poszerzyć o nową kategorię lub podkategorię, infrastrukturę albo typ pociągu, będziesz musiał zdać kolejne egzaminy.

Przeczytaj też: Jak zostać konduktorem pociągu [np. PKP]? oraz Jak zostać pośrednikiem / agentem nieruchomości?

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Zastanawiasz się, jak zostać maszynistą pociągu i masz więcej pytań? A może aplikowałeś już do pracy w PKP? Zostaw swój komentarz na dole pod tym artykułem.