Badania psychologiczne kierowców, do wojska i in. Zasady

Badania psychologiczne są potrzebne w niektórych zawodach (np. w przypadku kierowców) i firmach przed podjęciem pracy. Jak sama nazwa wskazuje, służą sprawdzeniu predyspozycji emocjonalnych kandydata: odporności na stres i presję czy też wytrzymałości psychicznej.

W tym artykule przeczytasz, na czym polegają i jak przebiegają badania psychologiczne. Dowiesz się również, w jakich zawodach są niezbędne i jakie regulacje prawne obowiązują w tej kwestii w Polsce. 

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Jak wyglądają i jakich zawodów dotyczą badania psychologiczne?

Listę zawodów, do których wymagane są badania psychologiczne, znajdziesz w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Znajduje się na niej aż 36 pozycji, m.in.: 

• obsługa żurawi wieżowych i samojezdnych
• obsługa urządzeń mechanicznych, związanych z czynnościami wyburzeniowymi
• obsługa urządzeń walcowniczych przy wprowadzaniu pasm do wykrojów walcowniczych przy użyciu narzędzi ręcznych
• kierowcy: autobusów, pojazdów przewożących materiały niebezpieczne oraz pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 ton i długości powyżej 12 m, trolejbusów i motorniczych tramwajów
• montaż i remont sieci trakcyjnych
• praca przy materiałach łatwo palnych, środkach toksycznych i materiałach biologicznie zakaźnych
• praca z otwartymi źródłami promieniotwórczymi w pracowniach klasy I i II
• praca związana z oczyszczaniem terenu z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych
• piloci morscy
• piloci samolotowi, śmigłowcowi i szybowcowi, balonu wolnego i skoczkowie spadochronowi
• nawigatorzy lotniczy i mechanicy pokładowi w lotnictwie
• kontrolerzy ruchu lotniczego
• kaskaderzy filmowi
• treserzy dzikich zwierząt i akrobaci cyrkowi.

Jak widzisz, profesje i czynności, które wymagają badań psychologicznych (zwanych też psychotechnicznymi), związane są najczęściej z pracą w ryzykownych warunkach, przy wykorzystaniu niebezpiecznych materiałów (promieniotwórczych i broni) oraz odpowiedzialnością za innych (kierowcy i piloci), gdzie trzeba umieć dobrze radzić sobie ze stresem.

Badania psychologiczne najczęściej składają się z trzech części: testów cech osobowości z psychologiem, testów zdolności intelektualnych i testów sprawności motorycznej, gdzie bada się np. zdolność koncentracji, koordynację, szybkość reakcji.

Po zakończeniu badań psycholog analizuje wyniki i przedstawia je badanemu, a następnie wystawia orzeczenie psychologiczne.

Skierowanie na badania psychologiczne

Aby przejść testy, musisz dostać odpowiednie skierowanie. Wystawia je pracodawca albo lekarz. W niektórych sytuacjach można odbyć je również bez skierowania — na własny wniosek. Co istotne, skierowanie ważne jest jedynie przez 30 dni.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

2. Badania psychologiczne kierowców

Zgodnie z Ustawą o transporcie drogowym oraz Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy osoby, które w ramach pracy kierują samochodem lub innym środkiem transportu, muszą przejść badania psychologiczne.

Skierowanie również wystawia pracodawca lub lekarz, a samo badanie zgodnie z ustawą przeprowadza uprawniony psycholog w przychodni prowadzonej przez:

• przedsiębiorcę wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących pracownię psychologiczną
• jednostkę organizacyjną podległą Ministrowi Obrony Narodowej (w zakresie badań osób na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej)
• jednostkę organizacyjną służb podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub zakład opieki zdrowotnej nadzorowany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych
• jednostkę sektora finansów publicznych.

Badanie składa się z dwóch części: wywiadu bezpośredniego i obserwacji osoby badanej oraz badania narzędziami diagnostycznymi. Ma na celu sprawdzenie sprawności intelektualnej i procesów poznawczych, osobowości, z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach, a także dojrzałości społecznej i sprawności psychomotorycznej.

Po badaniu psychologicznym dla kierowców uprawniony psycholog wystawia orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem. Masz prawo odwołać się od orzeczenia i wnioskować o ponowne wykonanie testów.

Badania psychologiczne należy powtarzać: jeśli masz mniej niż 60 lat — co pięć lat, a gdy więcej — co 30 miesięcy.

Badania psychologiczne kierowców — cena

Badania psychologiczne dla kierowców kosztują 150 zł, ale zgodnie z Kodeksem pracy płaci za nie pracodawca. 

Badania psychologiczne kierowców kat. B

Żeby otrzymać prawo jazdy kategorii B do prywatnego użytku, nie trzeba przechodzić badań psychologicznych. Ale jeśli prowadzenie samochodu jest częścią Twoich obowiązków zawodowych, musisz je zaliczyć.

Wyjątkiem od powyższej zasady jest utrata prawa jazdy ze względu na jazdę pod wpływem środków odurzających (np. po alkoholu) lub otrzymanie 24 punktów karnych — wtedy kierowca musi przejść testy psychotechniczne.

3. Badania psychologiczne do wojska

Zgodnie z Ustawą o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej, zanim zostaniesz żołnierzem zawodowym, również musisz przejść badania psychologiczne.

Na badanie do wojskowej pracowni psychologicznej kieruje wojskowy komendant uzupełnień. Mają one na celu sprawdzić sprawność intelektualną, cechy osobowości, sprawność psychomotoryczną oraz poziom dojrzałości emocjonalnej i społecznej. 

Ponadto, w niektórych jednostkach potrzebne jest sprawdzenie sprawności funkcjonowania w sytuacjach trudnych i stresowych oraz ocenę sposobu działania i podejmowania decyzji w sytuacjach zagrożenia.

Po badaniach psychologicznych do wojska uprawniony psycholog wydaje orzeczenie stwierdzające brak lub istnienie przeciwwskazań do pełnienia czynnej służby wojskowej na stanowisku wymagającym szczególnych predyspozycji psychofizycznych. 

Od orzeczenia możesz się odwołać (koniecznie na piśmie!) przez 14 dni od jego doręczenia. Wtedy badanie zostanie przeprowadzone drugi raz.

Jeśli badania psychologiczne do wojska wykażą przeciwwskazania do pełnienia służby, możesz wykonać je ponownie po roku. 

Przeczytaj też nasz poradnik: Jak zostać psychologiem? Studia i ścieżki kariery oraz Jak zostać instruktorem nauki jazdy kat. B? Wymagania i kursy.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Masz jeszcze jakieś pytania dotyczące badań psychologicznych? Zostaw komentarz pod artykułem. Chętnie Ci odpowiem i pomogę.