Mój jest ten kawałek biurka. Badanie opinii o pracy zdalnej w Polsce 2021

W styczniu 2020 roku powoli docierały do Polski informacje o wirusie, który w Chinach zaczął się błyskawicznie rozprzestrzeniać. Wielu z nas nie spodziewało się, że choroba wkrótce pojawi się w Europie, a następnie w Polsce i zmieni nasze życie — w tym zawodowe.

Czwartego marca w Polsce zarejestrowano pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem. Niedługo później zamknęły się szkoły, a wielu pracowników przeszło w tryb pracy zdalnej.

Po ponad roku postanowiliśmy zbadać, jak Polacy podchodzą do pracy zdalnej. Zapytaliśmy ponad 700 osób, czy im to odpowiada i jakie opinię oraz doświadczenia mają o pracy zza prywatnego biurka. 

1. Blaski i cienie pracy zdalnej w Polsce

Na początku zadaliśmy naszym respondentom najogólniejsze pytanie o ich stosunek do pracy zdalnej. Trochę ponad połowa respondentów (51%) stwierdziła, że lubi pracować w tym trybie, a 26% przyznało, że za tym nie przepada. Pozostali nie mają zdania na ten temat.

Nie zmienia to jednak faktu, że praca zdalna dla wielu ankietowanych to nie droga usłana różami — 46% pytanych przyznało, że negatywnie wpływa na ich równowagę między życiem zawodowym i prywatnym, a 48% badanych stwierdziło, że ujemnie odbija się na ich zdrowiu psychicznym.

Wiele badań potwierdza, że pandemia COVID-19 (m.in. przymus pracy zdalnej) negatywnie wpłynęła na zdrowie psychiczne bardzo wielu ludzi. Ponadto inne badania pokazują, że ma ona wpływ również na zdrowie fizyczne — pracownicy zdalni uprawiają znacznie mniej sportu i mają więcej problemów z kręgosłupem. 

Przejdźmy do konkretów. Nasi respondenci za najtrudniejsze w pracy zdalnej uznali*:

• odcięcie się od pracy po zakończeniu wykonywania obowiązków — 69%
• motywację do pracy — 68%
• komunikacja — 65%
• rozpraszanie się — 65%
• samotność — 64%
• współpracę z zespołem — 64%
• spadek kreatywności — 60%
• dotrzymywanie deadline’ów i zobowiązań zawodowych — 60%.

* liczby oznaczają procent ankietowanych, którzy podane zachowania uważają za wyzwanie.

Mimo że duża liczba respondentów zauważa wiele problemów związanych z pracą zdalną, ankietowani dostrzegają też plusy tej sytuacji. Za pozytywne uznali:

• elastyczny czas pracy — 82%
• poczucie bezpieczeństwa: 75%
• lepszą równowagę między życiem zawodowym i prywatnym — 59%
• możliwość zdobycia nowych, związanych z pracą, umiejętności — 58%
• zwiększoną produktywność — 52%.

Takie podejście do pracy zdalnej zgadza się z wynikami innych badań — według raportu Krajowego Rejestru Długów, ponad połowa badanych uważa, że praca zdalna jest bardziej efektywna, ale negatywnie wpływa na work-life balance.

Nie jest to charakterystyczne jedynie dla Polaków — również pracownicy w Stanach Zjednoczonych wskazywali na pogorszenie się zdrowia psychicznego i fizycznego przez przejście na zdalny tryb w pracy. 

Warto przy okazji zauważyć, że praca zdalna w trakcie pandemii wygląda inaczej niż praca zdalna w „normalnych” czasach. Do codziennych stresów dochodzi strach przed chorobą, kryzys na rynku pracy (zwolnienia i obniżki pensji związane z zamykaniem niektórych części gospodarki) i izolacja (utrudnione spotykanie się z rodziną i ze znajomymi), co z pewnością pogarsza sytuację zdalnych pracowników. Stąd też tak wiele osób obecnie w pracy zdalnej ceni poczucie bezpieczeństwa.

Ale, jak pokazują badania, również przed pandemią koronawirusa praca zdalna sprawiała wielu osobom podobne trudności i przynosiła podobne korzyści. Ceniły one elastyczny czas pracy, ale narzekały na samotność i trudności z „wyłączeniem się” po pracy oraz utrudnioną komunikację z menadżerem i współpracownikami.

Również w naszym badaniu, wielu respondentów (65%) wskazało, że wyzwaniem dla nich jest komunikacja z menadżerem i współpracownikami. Przyjrzyjmy się dokładniej temu problemowi.

2. Jak wygląda komunikacja w pracy zdalnej?

Według naszych respondentów pozytywne relacje z menedżerem i kolegami to nie tylko wyzwanie — 40% z nich uważa, że podczas pracy zdalnej komunikacja się pogarsza. Natomiast 20% badanych sądzi, że komunikacja jest lepsza. Pozostali nie mają zdania na ten temat.

Badania pokazują, że problemy z komunikacją podczas pracy zdalnej to nie tylko domena Polaków — dużym problemem na całym świecie są nieporozumienia, urywająca się komunikacja i przytłoczenie dużą ilością wiadomości.

Co ważne, inny raport pokazuje, że z komunikacją online najwięcej problemów mają pracownicy, którzy dopiero zaczęli pracować zdalnie. Bardziej doświadczeni są swobodniejsi i łatwiej przychodzi im współpraca z kolegami. 

Relacje zawodowe podczas pracy zdalnej są również silnie związane z naszym rozwojem zawodowym. Komunikacja to nie tylko codzienne dogadywanie się ze współpracownikami czy menedżerem, ale również negocjacje o lepszą pozycję i przyszłość w pracy.

Według ⅓ (33%) naszych badanych, praca zdalna negatywnie wpływa na możliwość otrzymania awansu albo podwyżki. Natomiast ⅕ ankietowanych uważa, że w takim trybie łatwiej jest je dostać.

Badania pokazały, że w trakcie home-office’u trudniej jest dostać awans. W porównaniu z pracownikami biurowymi szansa na wyższe stanowisko tych, którzy zdecydowali się na pracę zdalną, była o połowę niższa!

W trakcie pandemii COVID-19 ten aspekt ma też jeszcze jedną ciemną stronę — kobiety pracujące zdalnie dużo rzadziej proszą o awanse i podwyżki. Dodatkowo powoduje to u nich duży dyskomfort psychiczny i może przyczynić się do zwiększenia nierówności na rynku pracy.

Tak wyglądają plusy i minusy pracy zdalnej według Polaków. Zobaczmy, jak respondenci wyobrażają sobie przyszłość takich rozwiązań.

3. Przyszłość pracy zdalnej w Polsce

Jak już wiemy, wśród naszych respondentów połowa przyznaje, że lubi pracować zdalnie — mimo wszystkich wad tego trybu. Co jednak ciekawe, mniej badanych (38%) chciałoby, żeby pracodawca pozwolił im pracować z domu po zakończeniu (czy opanowaniu sytuacji) pandemii.

Zdalnie nie chciałoby nadal pracować 30% respondentów. Tylko 12% stwierdziło, że odejdzie z pracy, gdy po zakończeniu pandemii pracodawca nie zgodzi się na ten tryb wykonywania obowiązków zawodowych. Natomiast 58% badanych nie chce się zwolnić z pracy w związku z powrotem do biura.

Dodatkowo 30% ankietowanych twierdzi, że w przyszłości chętniej zatrudni się u pracodawcy, który da możliwość pracowania zdalnie. Również 30% pytanych po zakończeniu pandemii chciałoby pracować z biura przez 5 dni w tygodniu, w tym 41% najstarszych pytanych (powyżej 60. roku życia).

Pozostali chcieliby pracować z biura przez:

• 3 dni w tygodniu — 26%
• 2 dni w tygodniu — 16%
• 4 dni w tygodniu — 13%
• 1 dzień w tygodniu — 13%.

W tym miejscu warto dodać, że według raportu EY Polska, obecnie oferujący pracę zdalną pracodawcy, nie chcą zachować jej w pełni po zakończeniu pandemii. 

Oczywiście, obecnie trudno wyrokować, jak będzie wyglądał rynek pracy w przyszłości i jakie skutki będzie miała na niego pandemia COVID-19. 

Wiemy natomiast, że…

4. Podsumowanie

• ponad połowa respondentów lubi pracować zdalnie
• za największe wyzwania ankietowani uznają odcięcie się od pracy po zakończeniu obowiązków (69% badanych) i utrzymanie motywacji (65% badanych)
• za pozytywne uznają natomiast elastyczny czas pracy i poczucie bezpieczeństwa
• 40% badanych sądzi, że komunikacja z menedżerem i zespołem jest gorsza w pracy zdalnej
• 38% badanych chciałoby pracować zdalnie po zakończeniu pandemii.

Metodologia

W badaniu wzięło udział 762 respondentów, którzy odpowiedzieli na 14 pytań zamkniętych.

O nas

LiveCareer to miejsce, w którym dowiesz się wszystkiego o pisaniu CV oraz listów motywacyjnych, a także znajdziesz nowoczesne szablony CV. Setki tysięcy kandydatów stworzyły w naszym kreatorze CV dokumenty aplikacyjne, które pomogły im zdobyć wymarzone stanowiska.

Pracujesz zdalnie i chciałbyś podzielić się swoim doświadczeniem? Zostaw komentarz pod artykułem. Chętnie poznam Twoją opinię.