Korporacje z piekła rodem? Badanie opinii 2021

Korposzczury, orkowie czy krawaciarze — to tylko niektóre z lekceważących określeń na pracowników korporacji. I podczas gdy dla jednych są oni tylko trybikami w wielkiej korporacyjnej machinie, inni uważają ich za obojętnych na losy świata karierowiczów. Ale czy według Polaków praca w korpo naprawdę jest taka straszna?

W LiveCareer Polska postanowiliśmy sprawdzić, czy korporacje rzeczywiście są dla nas wrogiem publicznym numer jeden. A może kojarzą nam się raczej z ciekawą karierą, prestiżem i wysoką pensją, które mogą rekompensować nieetyczne praktyki tego typu firm? Oto wyniki naszego badania.

1. Piekło to oni. O ciemnych stronach pracy w korporacji

Niemal co trzeci z naszych respondentów przyznaje, że pracuje lub pracował w korporacji — rozumianej jako globalna firma (często z kapitałem zagranicznym) zatrudniająca dużą liczbę osób, w której procedury i relacje między współpracownikami są ściśle określone.

Na początku zapytaliśmy ich więc o najbardziej istotne wady pracy w korporacji. Odpowiedzi były następujące:

Jak widać, ponad połowa osób w tej grupie za największą wadę pracy w korporacji uznała zbyt duży stres. To bardzo niepokojące — bo choć każda praca może być źródłem stresu, to w dłuższej perspektywie często powoduje on zaburzenia nerwicowe, depresję i syndrom wypalenia zawodowego. Zaś w skrajnych przypadkach może nawet prowadzić do tzw. „samobójstwa z przepracowania”, znanego m.in. w Japonii.

Ale dlaczego praca w korporacji bywa tak stresująca?

Obecnie członkowie korporacyjnego środowiska nierzadko traktowani są jako w pełni wymienialne „trybiki machiny”, z tego też względu instytucje te budzą w społeczeństwie zgoła ambiwalentne uczucia — dla jednych stanowią niemal współczesną formę niewolnictwa, inni kojarzą ich działalność z możliwością ciągłego rozwoju, poznawania nowych ludzi czy też zagranicznymi wyjazdami. Każdemu dniowi pracy w korporacji towarzyszy szereg niespodzianek i ciągła niepewność, czy wystarczająco dobrze realizuje się powierzone zadania i czy na pewno w dalszym ciągu jest się jej pracownikiem. Dodatkowym utrudnieniem jest tutaj zetknięcie się z dziwnym, czasami niezrozumiałym językiem używanym przez współpracowników, a mianowicie specyficzną środowiskowo-zawodową odmianą polszczyzny, która już w dość naturalny sposób wtargnęła do firm, przyjmując mniej lub bardziej oficjalne formy.

Jako inne problemy pracy w korporacji badani wskazywali m.in.: konkurowanie między współpracownikami, czyli tzw. wyścig szczurów (49%), mały wpływ pracownika na firmę (46%) oraz sztywne reguły korporacyjne, np. dress code (43%).

Co ciekawe, każda z płci postrzega te problemy nieco inaczej. Na zbyt duży stres skarży się ponad 66% kobiet z doświadczeniem korporacyjnym, a na konkurowanie między kolegami z pracy — aż 56% z nich. Natomiast pracujący w korporacjach mężczyźni częściej narzekają na sztywne reguły (54% odpowiedzi w tej grupie) oraz mały wpływ pracownika na firmę (51%).

Poza tym aż 51% ogółu badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że pracownicy korporacji konkurują ze sobą zamiast współpracować (odmienne zdanie ma tylko 14% respondentów, a pozostali nie mają opinii na ten temat). Co istotne, wśród byłych oraz obecnych pracowników korporacji ten odsetek jest wyższy i wynosi aż 60%.

A co sądzimy o biurowej hierarchii?

Niemal 34% badanych przyznaje, że struktury korporacyjne są dla nich niejasne. Chodzi tu m.in. o sztywny podział na zespoły i kadrę zarządzającą, a także anglojęzyczne nazwy stanowisk. Ten problem najczęściej dotyczy pracowników powyżej 59. roku życia, wśród których aż 42% odpowiedziało twierdząco.

Poza tym nieco ponad 32% respondentów uważa, że w korporacji trudno jest awansować (odmienną opinię prezentuje co czwarty badany, a 43% nie ma zdania na ten temat).

Nic więc dziwnego, że niektórym praca w korporacji kojarzy się też z ciągłym wykonywaniem tych samych zadań. Ponad 29% naszych respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, że praca w korporacji jest nudna i monotonna, a niemal 32% — że taka praca zabija kreatywność. W obydwu przypadkach odpowiedzi twierdzącej najczęściej udzielają osoby, które już pracowały w tego typu firmach (kolejno 42% i 46% w tej grupie).

Ponadto aż 54% badanych uważa, że różnice w zarobkach między prezesami i menedżerami a zwykłymi pracownikami korporacji są zbyt duże (z czego ponad 17% bardzo zgadza się z tym stwierdzeniem). Tylko niespełna 13% respondentów uważa inaczej (a około 34% nie ma na ten temat zdania).

Nic dziwnego, bo różnice w zarobkach CEO (dyrektorów generalnych i prezesów) a pozostałych pracowników największych firm na świecie są zatrważające. Przykład? Sundar Pichai, CEO Alphabet Inc. (macierzystej spółki Google), tylko w 2019 roku zarobił aż 1085 razy więcej niż wynosiła mediana wynagrodzeń pozostałych pracowników firmy. Z kolei Kevin R. Johnson, CEO Starbucks Corporation, zarobił aż 1675 razy więcej — a to tylko czołówka. Tymczasem badania z 2014 roku wykazały, że społecznie akceptowane zarobki kadry kierowniczej nie powinny być większe niż 7-krotność pensji zwykłego pracownika.

Wygląda więc na to, że dla wielu Polaków praca w korporacji wcale nie jest szczytem marzeń.

Ale — jak to zwykle bywa — każdy kij ma dwa końce.

2. Nie taki diabeł straszny, czyli zalety pracy w korporacji

Według Polaków praca w korporacji ma też zalety. Ci, którzy zdobyli już doświadczenie w takiej firmie, za najważniejsze z nich uznali stabilne zatrudnienie (52% odpowiedzi w tej grupie), pensję wyższą niż w innych firmach (46%), duże możliwości rozwoju (39%) oraz imprezy integracyjne i benefity (34%).

Ciekawostką jest, że te ostatnie co prawda motywują do pracy w korporacji, ale głównie mieszkańców dużych miast, gdzie istnieje najszersza oferta aktywności sportowych i kulturalnych (z tym stwierdzeniem zgadza się co drugi badany w tej grupie).

Ponadto ludzie do 39. roku życia, którzy mają doświadczenie korporacyjne, częściej niż inni cenią stabilne zatrudnienie (56% odpowiedzi wśród tych respondentów) i duże możliwości rozwoju (47%). Natomiast dla osób po czterdziestce najważniejsza jest wysoka pensja — tę odpowiedź wybrała ponad połowa obecnych i byłych pracowników korporacji w średnim wieku.

Co ciekawe, wśród osób z doświadczeniem korporacyjnym kobiety ponad dwa razy częściej (29%) niż mężczyźni (14%) cenią sobie możliwość poznania osób z całego świata. Być może dlatego, że — z punktu widzenia psychologii i kultury — mają one większe predyspozycje do nawiązywania relacji, podczas gdy mężczyźni częściej koncentrują się po prostu na karierze.

Ponadto co trzeci badany zgodził się ze stwierdzeniem, że praca w korporacji gwarantuje stabilność zatrudnienia, a niemal 45% z nich — że gwarantuje ona stabilność finansową. W tym drugim przypadku największymi optymistami okazali się respondenci z doświadczeniem korporacyjnym (57% odpowiedzi twierdzących w tej grupie) oraz mieszkańcy dużych miast (około 58%).

I ogólnie rzecz biorąc — mają rację. Dane Banku Światowego wskazują, że wielkie firmy zwykle są bardziej produktywne i oferują pracownikom wyższe płace niż małe i średnie przedsiębiorstwa. Ponadto korporacjom na ogół łatwiej jest przetrwać kryzys, co poniekąd może przekładać się na stabilność zatrudnienia.

Poza tym 36% respondentów uważa, że praca w korporacji daje świetne możliwości rozwoju kariery (z tym stwierdzeniem nie zgadza się 23% badanych). Jednak ta wiara systematycznie spada wraz z wiekiem — wśród osób poniżej 26. roku życia wyraża ją aż 45% badanych, podczas gdy wśród najstarszych respondentów ten odsetek wynosi już tylko 26% (a zatem mniej niż średnia).

No dobrze — ale czy te zalety wystarczą, by podpisać „cyrograf” z korporacją?

3. Czy moglibyśmy się „sprzedać”? Praca w korporacji a nasze wartości

Żeby to zbadać, zapytaliśmy naszych respondentów, która z dwóch opcji jest dla nich bardziej atrakcyjna: praca w korporacji za 100 000 zł netto rocznie czy praca w małej firmie za 50 000 zł netto rocznie. Pierwszą odpowiedź wybrało niewiele ponad 52% badanych, drugą — ponad 47% (pozostali nie mają zdania na ten temat). Wyniki były więc podobne.

Poza tym zatrudnienie w korporacji za lepszą stawkę bardziej przemawia do osób, które pracowały już w takim miejscu (około 64% odpowiedzi w tej grupie). Osoby bez doświadczenia korporacyjnego, mimo dwa razy niższego wynagrodzenia, nieco chętniej wybierają pracę w małej firmie (ponad 53%). To tylko potwierdza znaną marketingową zasadę, że chętniej sięgamy po to, co już znamy.

Następnie zadaliśmy respondentom pytanie o to, jaka najniższa pensja skłoniłaby ich do pracy w korporacji, której działania są sprzeczne z ich przekonaniami. Wyniki okazały się szokujące.

Co gorsza, podane przez nich kwoty nie były zbyt wysokie. Bo niemal co dziesiąta osoba zgodziłby się pracować za obecną stawkę, a 22% badanych — za pensję 2 razy wyższą niż obecnie.

Najtrudniejsze do „złamania” okazały się osoby powyżej 59. roku życia i… bezrobotni. W tych grupach około 36% badanych przyznaje, że nie przyjęłoby oferty pracy w takiej firmie. Również kobiety, częściej niż mężczyźni, zamiast dobrze płatnej posady wybierają własne przekonania — pomysł pracy w takiej firmie odrzuciła bowiem co trzecia kobieta i tylko co piąty mężczyzna.

Co ciekawe, wśród pracowników między 26. a 39. rokiem życia tylko 19% zrezygnowałoby z oferty pracy w korporacji, której działania są sprzeczne z ich wartościami. Taka sytuacja to prawdopodobnie efekt presji ekonomicznej — większość z nas to właśnie w tym wieku zakłada rodziny, decyduje się na dzieci i sięga po kredyty hipoteczne.

Ale diabeł tkwi w szczegółach. Bo kiedy zadaliśmy naszym respondentom szczegółowe pytania odnośnie różnych problemów etycznych, z którymi borykają się wielkie korporacje, byli już znacznie mniej elastyczni.

Oto wnioski płynące z tej części badania:

• około 67% respondentów uważa, że odrzuciliby atrakcyjną ofertę pracy w korporacji, która słynie z wyzysku pracowników
• prawie 67% ankietowanych nie przyjęłoby atrakcyjnej oferty pracy w firmie, która zanieczyszcza środowisko zbyt dużą ilością śmieci (np. plastiku)
• blisko 65% Polaków nie chciałoby pracować w korporacji, która korzysta z taniej siły roboczej w biedniejszych krajach
• kolejne 65% odrzuciłoby ofertę pracy w firmie, która w znacznej mierze przyczynia się do kryzysu klimatycznego
• niemal 58% z nas zrezygnowałoby z propozycji objęcia atrakcyjnej posady w korporacji wrogo nastawionej wobec cudzoziemców
• prawie połowa badanych nie chciałaby pracować w firmie, która płaci podatki w tzw. rajach podatkowych.

Warto zaznaczyć, że w każdym z powyższych przypadków osoby, które już pracowały w tego typu firmach, o wiele częściej akceptują nadużycia ze strony korporacji, jeżeli oferta pracy jest wystarczająco atrakcyjna.

Niestety — jak ujawnił raport pt. Brudny zysk. Jak korporacje, banki i fundusze inwestycyjneczerpią zyski z łamania praw człowieka, lista nadużyć ze strony globalnych firm jest jeszcze dłuższa. Największe korporacje od dziesięcioleci naruszają bowiem normy prawa krajowego i międzynarodowego, tym samym przyczyniając się do wielu ludzkich tragedii.

Mimo to aż 68% Polaków nie zgadza się ze stwierdzeniem, że praca w korporacji może być powodem do wstydu. Być może wciąż jesteśmy przekonani, że żadna praca nie hańbi. A może wynika to po prostu z braku wiedzy o szkodliwych działaniach największych globalnych graczy? W końcu wspiera je ogromny przemysł reklamowy i marketingowy, dzięki któremu, chcąc nie chcąc, wciąż odczuwamy sympatię do firm i marek wątpliwych etycznie.

Podsumowanie:

• niemal 74% Polaków byłoby skłonnych pracować w korporacji, której działania są sprzeczne z ich przekonaniami, o ile ich pensja byłaby dostatecznie wysoka
• około 67% badanych odrzuciłoby atrakcyjną ofertę pracy w korporacji, która słynie z wyzysku pracowników lub zanieczyszcza środowisko zbyt dużą ilością śmieci
• ankietowani, którzy byli lub są zatrudnieni w korporacjach, za największe wady takiej pracy uznali zbyt duży stres (56%) i konkurowanie między współpracownikami (49%)
• według tej samej grupy respondentów największymi zaletami pracy w korporacji są stabilne zatrudnienie (52%) oraz pensja wyższa niż w innych firmach (46%)
• ponad połowa ankietowanych uważa, że różnice w zarobkach między prezesami i menedżerami a zwykłymi pracownikami korporacji są zbyt wysokie.

Metodologia:

W badaniu wzięło udział 707 osób w różnym wieku i na różnym etapie ścieżki zawodowej. Ankieta zawierała 26 pytań zamkniętych jednokrotnego i wielokrotnego wyboru.

O nas

LiveCareer to miejsce, w którym dowiesz się wszystkiego o pisaniu CV oraz listów motywacyjnych, a także znajdziesz nowoczesne szablony CV. Setki tysięcy kandydatów stworzyły w naszym kreatorze CV dokumenty aplikacyjne, które pomogły im zdobyć wymarzone stanowiska.

A Ty jak postrzegasz pracę w korporacji? Czy przyjąłbyś atrakcyjną ofertę zatrudnienia w dużej globalnej firmie, która przyczynia się do łamania praw człowieka i niszczenia środowiska? Zostaw swoją opinię w komentarzu.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.